> Θέματα > Θέματα-Cousinery > Μνημεία Θεσσαλονίκης

Μνημεία Θεσσαλονίκης

  • «Αψίδα του θριάμβου Αυγούστου και Αντωνίου». Στην πρόσοψη της αψίδας είχαν ανεγερθεί μικρά υποστυλώματα που χρησίμευαν για στάθμευση των φρουρών της πόλης και των υπαλλήλων του τελωνείου, οι οποίοι είχαν τοποθετήσει στο αρχαίο τείχος μαξιλάρια για να ακουμπούν. Τους ενδιέφερε περισσότερο το λευκό του ασβέστη παρά η ομορφιά της τέχνης και κάθε φορά που ανακαίνιζαν το χώρο έβαφαν το μάρμαρο σε λευκό χρώμα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη μεγάλη σειρά των μαξιλαριών ανάγκαζε όποιον ήθελε να εκτιμήσει την αξία των γλυπτών να πλησιάσει πάρα πολύ κοντά. Σε κάθε πλευρά του μνημείου εικονιζόταν ένας Ρωμαίος ύπατος ντυμένος με την τήβεννο. Τα πρόσωπα των μορφών έχουν εντελώς καταστραφεί εξ’αιτίας των χτυπημάτων που έχουν δεχθεί με σκοπό την καταστροφή τους. Οι μορφές- στο ύψος του ενός ποδιού -στέκουν όρθιες η καθεμιά μπροστά από ένα άλογο τα χαλινάρια των οποίων κρατούν δυο παιδιά. Οι διαστάσεις του μνημείου είναι επιβλητικές και μεγαλοπρεπείς. Μια κορνίζα ένωνε δυο κίονες και σχημάτιζε ένα τόξο το οποίο στο ανώτερο σημείο είναι στολισμένο με γιρλάντες. Ο επισκέπτης δύσκολα μπορούσε να εκτιμήσει τη μεγαλοπρέπεια και την κομψότητα του εξ’αιτίας των παλιών σπιτιών που ακουμπούσαν στις πλευρές του και της ανύψωσης του εδάφους που έκρυβε το ένα τρίτο του μνημείου. Διασώζεται μια επιγραφή πολύ καλά διατηρημένη κάτω από το θόλο.(Cousinery,τομ.Ι,σ. 26)
    Ο Οκτάβιος και ο Αντώνιος ως νικητές στη μάχη των Φιλίππων(42 π.Χ.) πραγματοποίησαν την παρέλαση της νίκης στη Θεσσαλονίκη. Σε ανάμνηση αυτής της νίκης ανεγέρθηκε η αψίδα. (Cousinery,τομ.Ι,σ. 28)
    • Η Αψίδα του θριάμβου του Αντωνίου και του Αυγούστου, Cousinery M.E.M., Voyage dans la Macedoine, Παρίσι 1831.

    Η Αψίδα του θριάμβου του Αντωνίου και του Αυγούστου, Cousinery M.E.M., Voyage dans la Macedoine, Παρίσι 1831.

  • «Via triumphalis –Η Οδός του θριάμβου». Ο ίδιος ο περιηγητής ονόμασε έτσι την οδό στην οποία βρισκόταν μια αψίδα μεγάλων διαστάσεων με τρία τόξα. Η διακόσμηση είναι καλής ποιότητας, αλλά το κάτω μέρος των αναγλύφων δεν είναι δείγμα εκλεπτυσμένου στυλ. Το κεντρικό τόξο, το οποίο διασώζεται, καταλαμβάνει όλο το πλάτος του δρόμου. Τα δυο πλαϊνά τόξα είναι κατεστραμμένα. Σώζονται μόνο κάποια ίχνη στο εσωτερικό ενός γειτονικού σπιτιού. Ο θόλος είναι από τούβλα, αλλά μοιάζει να έχει επενδυθεί με μάρμαρο. Το ύψος είναι σαράντα πόδια πάνω από το πραγματικό επίπεδο του εδάφους, δηλαδή περίπου εξήντα πόδια πάνω από το επίπεδο του εδάφους όπως αυτό ήταν τα αρχαία χρόνια. Το φάρδος είναι τριάντα πόδια. Η κοντινή απόσταση από την «πύλη της Χαλκιδικής» υποδηλώνει ότι ο θριαμβευτής έφθασε από περιοχές στα ανατολικά της Θράκης. (Cousinery, τομ.Ι, σ. 29-30)

    Στο κέντρο της Οδού του θριάμβου υπάρχουν ακόμη όρθιες πέντε κολόνες κορινθιακού ρυθμού από άσπρο μάρμαρο με κυανές φλέβες. Στο ανώτερο σημείο του μνημείου -όπου βλέπουμε να υπάρχει εσωτερικός και εξωτερικός διάκοσμος-υψώνονται κίονες με ύψος οκτώ έως εννέα πόδια από λευκό μάρμαρο. Αναπαριστούν διάφορες μορφές, όπως τον Γανυμήδη με τον αετό του Δία και τη Λήδα.(Cousinery, τομ.Ι, σ .32-33)

  • «Ιππόδρομος». Μια από τις παλιές συνοικίες της πόλης. Έγινε γνωστή εξ’ αιτίας της σφαγής χιλιάδων αμάχων από το Μέγα Θεοδόσιο. Το γεγονός αυτό επισκίασε τη δόξα του αυτοκράτορα σε σημείο που ο άγιος Αμβρόσιος, επίσκοπος Μεδιολάνων, του απαγόρευσε την είσοδο στο μητροπολιτικό ναό της πόλης. (Cousinery,τομ.Ι,σ.34)
  • «Ροτόντα» Βγαίνοντας από τον Ιππόδρομο στα δεξιά της αψίδας του Κωνσταντίνου απαντάται ένας αρχαίος ναός, σε σχήμα ροτόντας, που χρησιμοποιείται πλέον ως τζαμί. Ο ναός παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα: έχει μια πύλη νότια και μια δυτικά οι οποίες ,ωστόσο, είναι απολύτως όμοιες. Ο ναός περιβάλλεται από αυλή στο κέντρο της οποίας έχει κτιστεί ένα σιντριβάνι, όπου οι Τούρκοι τελούν τον καθαρμό τους πριν την προσευχή. Στον ίδιο χώρο υπάρχει ένας ογκόλιθος στον οποίο πιστεύεται πως ανέβηκε ο απόστολος Παύλος για να κηρύξει.(Cousinery, τομ.Ι, σ.34)
    • Ροτόντα, Cousinery M.E.M., Voyage dans la Macedoine, Παρίσι 1831.

    Ροτόντα, Cousinery M.E.M., Voyage dans la Macedoine, Παρίσι 1831.

  • «Τζαμί Eski-Cuma» Ένα αρκετά παλιό τζαμί της Θεσσαλονίκης είναι το τζαμί Eski-Cuma (παλαιά Παρασκευή).Οι Φράγκοι το είχαν αφιερώσει στην Αφροδίτη, οι Έλληνες όταν ασπάστηκαν το Χριστιανισμό το αφιέρωσαν σε κάποιον άγιο, ενώ οι Τούρκοι το μετέτρεψαν σε τζαμί αλλάζοντας εντελώς τη φόρμα του. (Cousinery, τομ.Ι, σ.42)
  • «Τέμενος Αγίου Δημητρίου» Πλούσιος και μεγάλος ναός, χωρισμένος σε τρία μέρη εκ των οποίων το κεντρικό οριοθετείται από δεκαέξι κίονες από χαλκό. Πάνω από τους κίονες υψώνεται μια μεγάλη γαλαρία. Σε όλο το μήκος των δυο πλαϊνών μερών υπάρχουν κίονες από το ίδιο μάρμαρο όπως αυτές του ισογείου. Είναι δεκαέξι σε κάθε πλευρά. Άλλες τέσσερις κολόνες από κόκκινο γρανίτη Αιγύπτου βρίσκονται κοντά στο ιερό. Η οροφή είναι από ξύλο δρυός- χωρίς ωστόσο να φέρει κανενός είδους διακόσμηση. Στον τοίχο της γαλαρίας είναι τοποθετημένα μετάλλια από ακριβό μάρμαρο(πορφύρα και σερπαντίνα).Τα περισσότερα από αυτά έχουν καταστραφεί από τους ιερείς, οι οποίοι κατοικώντας στο ιερό έβρισκαν ευκαιρία στη διάρκεια της νύχτας να κόβουν κομμάτια του διακόσμου και να τα πωλούν στους Ευρωπαίους. Στο κέντρο του ναού βρίσκουμε σε πλαίσιο πλούσια διακοσμημένο μια επιγραφή αφιερωμένη στον Luc Spandoni, ευεργέτη του ναού. (Cousinery,τομ.Ι,σ.42-43)
  • «Τέμενος Αγίας Σοφίας» Στην πρόσοψη του ναού υπάρχει οκτάστυλη στοά με τέσσερις κίονες από χαλκό και τέσσερις από λευκό μάρμαρο. Αξιόλογο είναι το εσωτερικό του τρούλου όπου απεικονίζονται σε χρυσό φόντο οι δώδεκα Απόστολοι. Το μωσαϊκό έχει καταστραφεί και μέρη του έχουν πουληθεί σε Ευρωπαίους. (Cousinery,τομ.Ι,σ.44)
  • «Ναός αγίου Μηνά» Κοντά στη φράγκικη συνοικία προς το τελωνείο υπάρχει η εκκλησία του αγίου Μηνά, η οποία είχε καταρρεύσει ήδη εξήντα χρόνια πριν το ταξίδι του περιηγητή. Το πιο σημαντικό στοιχείο του ναού είναι ένας ογκόλιθος από χαλκό από όπου κήρυττε ο ιερέας. (Cousinery,τομ.Ι,σ.44)
  • «Επταπύργιο» Το Επταπύργιο έχει διπλό περίβολο. Στον μεγαλύτερο υπάρχει ένα μουσουλμανικό τέμενος και η κατοικία της φρουράς. Στον εσωτερικό- μικρότερο περίβολο υπάρχουν οι επτά πύργοι και η κατοικία του στρατιωτικού διοικητή. Η οχύρωση αποτελείται από μικρά κανόνια στραμμένα προς την πεδιάδα. (Cousinery,τομ.Ι,σ.44)