Μελένικο

Παλαιό Όνομα : Μελένικο

Το Μελενίκο είναι μία αρχαία βυζαντινή πόλη, στην οποία παραμένουν πολλά ίχνη από το παρελθόν της. Οι ονομασίες των Μαχαλάδων, καθώς επίσης και εκείνες των ανδρών και των γυναικών προέρχονται από σκονισμένα μεσαιωνικά χρονικά. Μούρτζος είναι το όνομα του τετραγώνου, Παλαιολόγος το όνομα της οικογένειας. Κομνηνοί, Θεοφάνος, Λάσκαρης και άλλα ονόματα γνωστά στο μαθητή της Βυζαντινής ιστορίας, είναι το ίδιο κοινά όπως τα ονόματα Τομ, Ντικ και Χάρυ και βρίσκονται σε τέτοια τέλεια αρμονία με την ακολουθία έτσι ώστε να μην προκαλούν το ασθενικό χαμόγελο κάποιου από την αντίστοιχη χρήση από την ονομασία των παλιών λέξεων στην Δυτική Ελλάδα.
Οι πρώτοι κάτοικοι του Μελενίκου ήταν πολιτικοί εξόριστοι από την Κωνσταντινούπολη, και κάποιοι από τους κατοίκους υποστηρίζουν ότι είναι απόγονοι αυτών των διακεκριμένων εγκληματιών. Μέχρι τα πρόσφατα χρόνια υπήρχε μία σαφή γραμμή μεταξύ των ανώτερων τάξεων -των γαιοκτημόνων (Αφεντάδων) και του χαμηλότερου στρώματος των υπηκόων (υποχειρείων)- πρόκειται για λείψανα διάκρισης, τα οποία ακόμα φαίνονται στην αρχιτεκτονική μερικών από τα μεγαλύτερα σπίτια.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν, ειδικά μετά την οθωμανική κατάκτηση, πολλοί από τους ευγενείς έπεσαν σε ένδεια, ενώ άλλοι διατήρησαν την περιουσία τους αγκαλιάζοντας την ξένη απληστία και μπαίνοντας στις τάξεις του κατακτητή. Εν τω μεταξύ πολλοί από τους τεχνίτες και τους εργάτες, οι οποίοι αποτελούσαν τον όγκο των υπηκόων, αυξήθηκαν, και έτσι η δουλειά της ισότητας ολοκληρώθηκε.
Η πόλη του Μελενίκου είναι κυρίως ελληνική – μία όαση της ελληνικής γλώσσας, πολιτισμού, και παράδοσης στη μέση μίας περιοχής η οποία είναι κατειλημμένη από τους Σλάβους χωρικούς, οι οποίοι είναι ειλικρινείς, εργατικοί και εγκρατείς, αλλά ομοίως και ανιαροί, άναρθροι, και ελαφρώς αδιάφοροι. Η πόλη μετρά τρεις χιλιάδες κατοίκους, όλοι εκ των οποίων, με την εξαίρεση τη τουρκική Κυβέρνηση και των οικογενειών τους, μερικούς Βουλγάρους από τα περίχωρα, και έναν ή δύο από τους πανταχού παρόντες Εβραίους εμπόρους, είναι Έλληνες.
Το Μελένικο είναι η επισκοπή μιας Μητρόπολης, της οποίας η δικαιοδοσία εκτείνεται προς τα νότια μέχρι την Ηράκλεια. Κατέχει ένα πολύ καλό σχολείο για αγόρια, στο οποίο εννιά δάσκαλοι διδάσκουν. Ένα εξίσου καλό, παρότι μικρότερο, σχολείο για κορίτσια, στο οποίο οδηγήθηκε ο περιηγητής, βρίσκεται στις απότομες πλαγιές του Παρνασσού.
(Abbot, σ. 118 – 120)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Οι κυριότεροι δρόμοι οι οποίοι ξεκινούν από τις Σέρρες, πέρα από αυτόν των Ορφανών, από τον οποίο ήρθα, είναι: 1. Προς Καβάλα, από τη Ζίχνη και τη Δράμα. 2. Προς Νευροκόπι, κατευθείαν κατά μήκος της μεγάλης οροσειράς των βουνών, η οποία εκτείνεται προς τα βόρεια από τις Σέρρες στο Μελένικο και το Νευροκόπι και στα ανατολικά προς τη Δράμα. Ωστόσο η περιστροφική διαδρομή προς το Νευροκόπι προτιμάται, ιδίως το χειμώνα, περνώντας από τη Ζίχνη και ακολουθώντας τη διαδρομή από τη Δράμα προς το Νευροκόπι. 3. Ο βόρειος δρόμος. Αυτός οδηγεί από το Ντεμίρχισαρ κατά μήκος των υπωρειών του βουνού των Σερρών στο δερβένι, μέσω του οποίου αυτός ο ποταμός χύνεται μέσα από τα βουνά. Πέρα από το πέρασμα ο δρόμος διακλαδώνεται στα δεξιά προς το Μελένικκο και στα αριστερά προς τη Στρούμιτζα. 4. Προς τη Δοϊράνη. Αυτός ο δρόμος διέρχεται από το βουνό, το οποίο υψώνεται στη δυτική πλευρά της πεδιάδας των Σερρών, από ένα μονοπάτι, το οποίο είναι ορατό από την πόλη. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 207)
Συνεπώς, οι Οδόμαντες πιθανότατα κατείχαν το μεγάλο βουνό που εκτείνεται πέρα από τη βορειοανατολική πλευρά της πεδιάδας του Στρυμώνα περίπου από το Μελένικο και το Ντεμίρχισαρ σχεδόν μέχρι το Παγγαίο. Η γειτνίαση με το τελευταίο αποδίδεται πιθανόν στο γεγονός ότι ήταν μία από τις τρεις φυλές που δούλευαν στα ορυχεία του βουνού. Οι άλλες δύο ήταν οι Πιερείς και οι Σάτρες- από τους οποίους οι πρώτοι διέμεναν στη νότια πλευρά του βουνού και οι δεύτεροι στην ανατολική πλευρά του. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 210)
Ανάμεσα στο Μελένικο και στο Πετρίτσι, πάνω από το Ντεμίρχισαρ και τα στρυμωνικά στενά, ο κύριος παραπόταμος του Στρούμα ή Στρυμόνα, συνδέεται με έναν άλλο παραπόταμο τον Στρούμιτζα, πάνω από τον οποίο βρίσκεται μια πόλη με το ίδιο όνομα, μιας μέρας ταξίδι πάνω από το Πετρίτσι, στο δρόμο από Σέρρες προς Βελεσσά. Είμαι διατεθειμένος να ταυτίσω τον Στρούμιτζα με τον αρχαίο Αστραίο, στο οποίο ο Φίλιππος έστειλε τον γιο του Δημήτριο, όταν έδωσε οδηγίες για τον θάνατό του, στον Δίδα, κυβερνήτη της Παιονίας.Βέβαια, ο Δίδας δεν εκτέλεσε εκεί τις εντολές του αλλά στην Ηράκλεια Σιντική ,αφού προσκάλεσε τον Δημήτριο σε γιορτή κατά τη διάρκεια της οποίας δόθηκε δηλητήριο στον πρίγκηπα. Ο Δίδας, σε ανταλλαγή των υπηρεσιών του, ευνοήθηκε από τον Περσέα όταν ανήλθε στον θρόνο. Και βρίσκουμε τον Δίδα στις αρχές του περσικού πολέμου να διατάζει ένα σώμα 3.000 ανδρών, αποτελούμενο από Παίονες, Παροραίους, Παραστρυμόνιους και Αγριάνες. Τότε εξαφανίστηκε η μοναρχία των Παιόνων και η περιοχή της, με εξαίρεση ένα κομμάτι που κατοικούνταν από τους Δάρδανους και ενώθηκε με το βασίλειο της Μακεδονίας. Από αυτό το γεγονός και από τα ονόματα των λαών που κυβερνούσε ο Δίδας, είναι φανερό ότι κατελάμβανε τις κοιλάδες του Άνω Στρυμόνα και του Άνω Αξιού, με τα ενδιάμεσα όρη και περιλάμβανε τη χώρα των Αγριάνων, που κατοικούσαν κοντά στις πηγές του Στρυμόνα. Το Αστραίο φαίνεται να ήταν η κεντρική θέση της χώρας και η έδρα της κυβέρνησης. Η τοποθεσία του Στρούμιτζα είχε προσαρμοστεί ,ώστε να είναι το κυρίως οχυρό τέτοιων σκληραγωγημένων φυλών, των οποίων η δύναμη είχε δοκιμαστεί από τον Νικηφόρο Γρηγορά, όταν είχε σταλθεί το 1326 στα Σκόπια σε αποστολή στον κράλη της Σερβίας από τον βασιλιά Ανδρόνικο τον πρεσβύτερο. Διηγείται ότι, αφού ταξίδεψε μισή νύχτα και μια μέρα με πλοιάριο από τον Στρυμόνα, έφτασε στον Στρούμιτζα,όπου υπήρχε ένα τόσο ψηλό φρούριο, όπου οι άνδρες στα τείχη έμοιαζαν από την κοιλάδα σαν πουλιά. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 465-466)
Τα Σκόπια σπάνια ετίθεντο υπό τον πλήρη έλεγχο της Κωνσταντινούπολης. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μιχαήλ Παλαιολόγου, οι Σέρβοι τα απέσπασαν από την αυτοκρατορία και έτσι τα Σκόπια έγιναν η έδρα του Κράλη. Εδώ ο Νικηφόρος Γρηγοράς συνάντησε στο παλάτι του τον άρχοντα των Τριβαλλών – του οποίου ο διάδοχος το 1342- πρόσφερε προστασία και φιλοξενία στον Ιωάννη Καντακουζηνό, όταν αποσύρθηκε πριν τον Απόκαυκο. Με τη συνθήκη που συνάφθηκε ανάμεσα στον Καντακουζηνό και στο βασιλιά της Σερβίας, ο τελευταίος απέκτησε μια προσωρινή εξουσία σε ένα μεγάλο τμήμα της Μακεδονίας, ενώ οι Ρωμαίοι του έδωσαν τη Ζίχνη, τις Φερρές , το Μελένικο, τη Στρούμιτσα και την Καστοριά και κράτησαν τα Σέρβια , τη Βέροια, την Έδεσσα, το Γυναικόκαστρο, τη Μυγδονία και τις πόλεις στο Στρυμόνα, καθώς και την περιφέρεια των Σερρών και τα όρη του Ταντεσσάνου.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 478-479)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.