Στόβοι

Παλαιό Όνομα :Στόβοι

Δήμος :

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Ο δρόμος από τον Περλεπέ στο Γκράτσκο ανεβαίνει απότομα μέσα από τα παρακλάδια της οροσειράς των ορέων της Βαβούνας και πριν βυθιστείς στο μακρύ και ανεμοδαρμένο πέρασμα που οδηγεί στην κοιλάδα του Βαρδαρίου έχεις μια ωραία θέα της κοιλάδας του Μοναστηρίου. (Chirol, σ.103)
Το Γκράτσκο ταυτίζεται με την άλλοτε σημαντική πόλη των Στόβων που στη ρωμαϊκή εποχή ήταν το σημείο συνάντησης τεσσάρων μεγάλων δρόμων που διέσχιζαν τη Μακεδονία. (Chirol, σ.105)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Όταν κάποιος πορεύεται την κοιλάδα του Αξιού, βρίσκει σε απόσταση 4 ωρών, δίπλα από τη συμβολή αυτού του ποταμού με την Τσέρνα Ρέκα (στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Εριγώνας), τα ερείπια των Στόβων (βουλγαρικά Πούστο Γράδσκο) που ανακαλύφθηκε το 1861 από το Heuzey. (Isambert,τόμ.Ι,σ.33)

Ο Στράβων θεωρούσε την Πελαγονία και την Λυγκιστίδα υποδιαιρέσεις της Άνω Μακεδονίας αλλά καθώς η πόλη των Στόβων περιγράφεται άλλοτε ως πόλη της Παιονίας και άλλοτε της Πελαγονίας και τα Στύβερρα άλλοτε ως πόλη της Δευριόπου και άλλοτε της Πελαγονίας και το Βρυάνιο ως πόλη της Δευριόπου κοντά στην Εορδαία και στην Λυγκιστίδα είναι προφανές ότι δεν υπήρχε ακριβής διαχωρισμός των περιφερειών αυτών.(Leake, τομ.ΙΙΙ σ. 306-307)
Τα Στύβερρα φαίνεται ότι ήταν κοντά στον Πρίλεπο, τον οποίο οι Τούρκοι αποκαλούσαν Πίρλεπο, και την Πλουβίνα, ανάμεσα στα Στύβερρα και το Βρυάνιο το οποίο δεν ήταν μακριά από τα περάσματα που οδηγούσαν στην Εορδαία. Εάν ο Στράβων έχει δίκιο να θεωρεί τις Αλκομενές ως μια πόλη στον Εριγώνα, η τοποθεσία της φαίνεται να ήταν πάνω από το Βρυάνιο και κάτω από αυτήν την πόλη ή ανάμεσα σε αυτήν στην συμβολή του Εριγώνα με τον Αξιό . Το Συνοπτικό Οδοιπορικό δείχνει ότι πρέπει να την τοποθετήσουμε στον Ευριστό και την πόλη των Στόβων. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος συμπεριλαμβάνει και τις δύο αυτές πόλεις στην Πελαγονία ενώ άλλες πηγές θεωρούν τους Στόβους ως πόλη της Παιονίας. Αλλά αυτές και κάποιες άλλες αντιφατικές μαρτυρίες συμπίπτουν, εάν δεχτούμε ότι η Δευρίοπος θεωρήθηκε μερικές φορές ως υποδιαίρεση της Πελαγονίας, και τελευταίο τμήμα της Παιονίας. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 322)
Ο Λίβιος αναφέρεται στην Αντιγόνεια του Κρούσιου ανάμεσα στην Αινεία και την Παλλήνη. Ήταν πιθανώς, μια από τις πόλεις της ακτής αυτής, που αναφέρει ο Ηρόδοτος ότι ανοικοδομήθηκε υπό ενός εκ των Αντιγονιδών. Ο Πτολεμαίος την ονομάζει Ψάφαρα, πιθανώς με σκοπό να την διαχωρίσει με αυτόν τον τρόπο από μια άλλη μακεδονική Αντιγόνεια στο δρόμο από τα Στενά του Αξιού προς τους Στόβους. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 460-461)
Στο βορειο-δυτικό τμήμα της Παιονίας, η σημαντικότερη περιοχή υπό τους Ρωμαίους, ήταν οι Στόβοι. Από αυτό το σημείο τέσσερις δρόμοι είναι σχεδιασμένοι στο Οδοιπορικό. Ο ένας προχωράει βόρεια προς το Σκούπι, και από εκεί βόρεια στη Ναϊσσό, μια θέση στη νοτιοανατολική πορεία από το Βιμινάκιο στο Δούναβη και στο Βυζάντιο. Ο δεύτερος βορειοανατολικά στη Σερδίκα, 100 χλμ. νοτιοανατολικά της Ναϊσσού, στην ίδια πορεία, ο τρίτος νοτιοανατολικά στην Θεσσαλονίκη και ο τέταρτος νοτιοδυτικά στην Ηράκλεια. Ο τελευταίος επικοινωνεί με ένα κεντρικό σημείο μέσω της Εγνατίας οδού ή την μεγάλη ρωμαϊκή οδό από την Απολλωνία στη Θεσσαλονίκη, που οδηγεί μέσα από την πόλη των Στόβων από όλα τα μέρη στις τρεις προηγούμενες πορείες. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 468-469)
Στην τέταρτη περιφέρεια παρέμεναν όλες οι περιοχές πάνω από την περιοχή των Στόβων στα δυτικά και νότια, καθώς και όλη η χώρα πέρα από την κορυφή της οροσειράς του Ολύμπου μέχρι την Ιλλυρία και την Ήπειρο. Ο ιστορικός απαριθμεί τις παρακάτω περιφέρειες καθώς τις ανασυνθέτει: δηλαδή, την Πελαγονία, τη Λυγκιστίδα, την Εορδαία, την Ελίμεια και Ατιντάνια όπου και εμφανώς παρέλειψε την Ορέστιδα, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στην Ατιντάνια και την Άνω Μακεδονία. Έτσι εμφανίζεται η Τέταρτη Μακεδονία να εκτείνεται μέχρι το Μπεράτι και το Τεπελένι και περιλαμβάνει την Κόνιτσα. Στα νότια, τα όριά της ήταν σχεδόν εκείνα των σύγχρονων ορίων των Γρεβενών και Τρικάλων όπου η Άνω Μακεδονία περιορίζεται από την Άνω Θεσσαλία. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 485)
Μόνο μετά 18 χρόνια από το διάταγμα της Αμφίπολης, ο Ανδρίσκος, που αυτοαποκαλούνταν Φίλιππος, γιος του Περσέα, ανακατάλαβε όλη τη Μακεδονία αλλά νικήθηκε και παραδόθηκε το επόμενο έτος στον Καικίλιο Μέτελλο και οι Μακεδόνες έγιναν υποτελείς, και η χώρα πιθανώς κυβερνιόταν από έναν πραίτωρα όπως και η Αχαΐα μετά την καταστροφή της Κορίνθου, όπου συνέβη δυο χρόνια μετά, το 146 π.Χ. Από τότε μέχρι τη βασιλεία του Αυγούστου οι Ρωμαίοι είχαν το δύσκολο καθήκον της υπεράσπισης της Μακεδονίας απέναντι σε λαούς της Ιλλυρίας και της Θράκης και σε αυτήν την περίοδο ίδρυσαν αποικίες στους Φιλίππους, στην Πέλλα, στους Στόβιους και στο Δίον.(Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 486-487)
Ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και το Βαρδάρη υπάρχει ο Γαλλικός ποταμός. Κατά πάσα πιθανότητα ταυτίζεται με τον Εχέδωρο του Ηροδότου. Και στο Συνοπτικό Οδοιπορικό ο Γαλλικός είναι το όνομα μιας περιοχής περίπου 16 οδοδεικτών μακριά από τη Θεσσαλονίκη, στο ρωμαϊκό δρόμο προς τους Στόβους. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 439 – 440)
Φαίνεται πως το αρχαίο όνομα του ποταμού Εχέδωρου ξεχάστηκε και αντικαταστάθηκε με αυτό της πόλης που βρισκόταν στις όχθες του. Κατά συνέπεια ο δρόμος προς τους Στόβους ακολουθούσε την κοιλάδα του Εχέδωρου και όχι αυτή του Αξιού.Οι Στόβοι ήταν ρωμαϊκή αποικία και πόλη και κατά συνέπεια η πρωτεύουσα, εκείνα τα χρόνια, του βορειοδυτικού τμήματος της Μακεδονίας. Ήδη από τα χρόνια των Μακεδόνων βασιλέων φαίνεται πως είχε κάποια σημασία μολονότι έχασε πολύ από την αίγλη της με τις επιδρομές των Δαρδάνων. Γι’ αυτό το λόγο ο Φίλιππος σκόπευε να ιδρύσει μια νέα πόλη, κοντά στους Στόβους, σε ανάμνηση μιας νίκης του εναντίον των ταραχοποιών γειτόνων, την οποία σκόπευε να ονομάσει Περσίδα , προς τιμήν του γιου του. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 440 – 441)
Μετά την ρωμαϊκή κατάκτηση στους Στόβους αποθηκευόταν το αλάτι για την προμήθεια των Δαρδάνων, το μονοπώλιο του οποίου είχε η Τρίτη Μακεδονία. Σύμφωνα με το Συνοπτικό Οδοιπορικό, η πόλη απείχε 47 οδοδείκτες από την Ηράκλεια του Λύγκου, η οποία ήταν στην Εγνατία Οδό και 55 οδοδείκτες από τη Ταυριάνα. Η συνολική απόσταση από την Ηράκλεια στους Στόβους και από τους Στόβους στη Σέρντικα, σημερινή Σόφια, είναι περίπου ίδια με την απόσταση της Ηράκλειας, δίπλα στη Φλώρινα, μέχρι τη Σέρντικα. Κατά συνέπεια οι Στόβοι βρίσκονταν στο δρόμο που οδηγούσε από την Ηράκλεια στη Σέρντικα. Συνεπώς, η θέση της φαίνεται πως ήταν στον Εριγώνα, δέκα με δώδεκα μίλια πάνω από τη διασταύρωση του ποταμού με τον Αξιό. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από το Λίβιο, ο οποίος περιγράφει τους Στόβους ως πόλη της Παιονίας, στην περιοχή της Δευριόπου, η οποία αρδευόταν από τον Εριγώνα. Ο Στράβων, ο οποίος αναφέρει τα ονόματα τριών πόλεων της Δευριόπου και προσθέτει ότι όλες βρίσκονταν στον Εριγώνα, δεν πρόσεξε τους Στόβους.Πιθανόν θεώρησε το κατώτερο τμήμα του ποταμού ως κομμάτι της Πελαγονίας καθώς τα ακριβή όρια αυτών των περιοχών ήταν πολύ αβέβαια, ιδίως μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 441)
Οι Στόβοι ήταν ρωμαϊκή αποικία και πόλη και κατά συνέπεια η πρωτεύουσα, εκείνα τα χρόνια, του βορειοδυτικού τμήματος της Μακεδονίας. Ήδη από τα χρόνια των Μακεδόνων βασιλέων φαίνεται πως είχε κάποια σημασία μολονότι έχασε πολύ από την αίγλη της με τις επιδρομές των Δαρδάνων. Για αυτόν το λόγο ο Φίλιππος σκόπευε να ιδρύσει μια νέα πόλη, δίπλα στους Στόβους, σε ανάμνηση μιας νίκης του εναντίον των ταραχοποιών γειτόνων, την οποία σκόπευε να ονομάσει Περσίδα, προς τιμή του γιου του. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σσ. 440 – 441)
H Aστυμπόνη, η τρίτη από τις αρχαίες πόλεις της Παιονίας, το όνομα της οποίας ακόμη διατηρείται παρεφθαρμένο, βρισκόταν στο δρόμο από τους Στόβους στη Σέρδικα. Τώρα ονομάζεται από τους Τούρκους Ιστίμπ, και βρίσκεται ακριβώς σε αυτή τη διαδρομή, σε απόσταση ίση από αυτές τις αρχαίες τοποθεσίες . Περιλαμβάνει την τοποθεσία της πρωτεύουσας των βασιλέων της Παιονίας, την οποία εμφανίζει ο Πολύαινος να βρίσκεται κοντά σε ένα ποτάμι, τον Άστυκο. Το σύγχρονο Κιουστεντίλ ή Τζουστεντίλ, ταυτίζεται με την Παυταλία του Οδοιπορικού και η τοποθεσία Κιουστεντίλ στις όχθες του Στρυμόνα είναι σε απόλυτη συμφωνία με την φιγούρα ενός ποτάμιου θεού, που συνοδεύεται από τον θρύλο του Στρυμώνα. Επίσης σε κάποια από τα αυτόνομα νομίσματα της Παυταλίας υπάρχει η επιγραφή “ΕΝ ΠΑΙΩ” γεγονός που φανερώνει ότι οι Παυταλιώτες θεωρούσαν εαυτούς Παιονείς όπως όλοι οι κάτοικοι στις όχθες αυτού του ποταμού. Σε άλλο νόμισμα της Παυταλίας εμφανίζονται οι παραγωγικές πηγές της περιοχής χρυσός, ασήμι, κρασί και καλαμπόκι, κάτι που συμφωνεί με τις παραγωγικές πηγές του Κιουστεντίλ. Όταν ήταν βασιλιάς ο Αδριανός οι κάτοικοι της Παυταλίας και της Σέρδικας πρόσθεσαν τη λέξη Ουλπία στο όνομα της πόλης τους προφανώς λόγω κάποιων προνομίων που λάμβαναν από τον αυτοκράτορα.(Leake, τομ. ΙΙΙ, σσ. 475-476)

Η Βουλγαρική κυβέρνηση έδρασε άμεσα και υιοθέτησε πράγματι αυστηρά μέτρα. Πέντε ή έξι μέρες πριν έλαβε χώρα στους Στόβους μία σύγκρουση στην οποία σκοτώθηκαν 18 Βούλγαροι και η χωροφυλακή έχασε πέντε άνδρες. Οι χωροφύλακες γνώριζαν ότι στους Στόβους εντοπίστηκε μια μεγάλη ποσότητα πυρομαχικών και είχαν τη διαταγή να επιθεωρήσουν την περιοχή συνοδευόμενοι από μία ένοπλη ομάδα, ώστε να αποκαλυφθεί που βρίσκονται κρυμμένα αυτά τα πυρομαχικά. Πήγαν στους Στόβους, όπου παρέμειναν μισή μέρα δίχως να καταφέρουν να τα βρουν. Ο επικεφαλής του μικρού ενόπλου σώματος σήμανε τη σάλπιγγα, ώστε να συγκεντρώσει τους άνδρες του και να φύγει. Ωστόσο, οι Βούλγαροι κλέφτες (αυτό είναι το επίσημο όνομα που έδωσαν οι Τούρκοι στις βουλγαρικές ομάδες) που βρίσκονταν κρυμμένοι σε διάφορα σπίτια νόμισαν πως ο ήχος της σάλπιγγας αποτελούσε το σύνθημα για να επιτεθούν, άρχισαν να πυροβολούν και σκότωσαν δύο χωροφύλακες. Η ένοπλη ομάδα περικύκλωσε τα σπίτια όπου κρύβονταν οι Βούλγαροι και περιόρισε τη σύγκρουση. Μη θέλοντας οι Βούλγαροι να παραδοθούν, οι Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά στα σπίτια. Πέντε ή έξι Βούλγαροι κάηκαν. Οι Βούλγαροι διοικούνταν από ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του βουλγαρικού κομιτάτου. Βρέθηκαν οι επωμίδες με τα διακριτικά του βαθμού του και ο μπερές του. (Mantegazza, σ. 185)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.