Γρεβενά

Παλαιό Όνομα : Γκριμπανιά

Δήμος : Γρεβενών

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Την ύπαιθρο των Γρεβενών και της Αναστελίτσας την κατοικούν ακόμη μουσουλμάνοι ελληνόφωνοι. Οι χριστιανοί τους προσδιορίζουν συνήθως με την ονομασία Βαλαάδες (Βα Αλλάχ! Μα τον Αλλάχ). Ο προσηλυτισμός αυτός μετέτρεψε απλώς τις εκκλησίες σε τζαμιά. Τα ήθη και όλες οι λέξεις της γλώσσας έμειναν ελληνικά. Οι Βαλαάδες αυτοί ορκίζονται εξίσου και στην Παναγία όπως και στο ψωμί, μα το ψωμί, μα την Παναγιά. Τα μόνα τούρκικα που ξέρουν οι ιμάμηδες τους, είναι τα αραβικά που χρειάζονται, για να κραυγάζουν από το μιναρέ: Λα Ιλάα Ιλλά λάου. Ένας είναι ο θεός και ο προφήτης του ο Μωάμεθ. Έχω μάλιστα ακούσει ότι πολλοί από τους ιμάμηδες αυτούς, οι γεροντότεροι, φωνάζουν απλούστατα στα ελληνικά, όπως τον παλιό καλό καιρό, όταν οι Τούρκοι δεν ήσαν τόσο απαιτητικοί. (Berard, σ. 208-209)
Το ποτάμι των Γρεβενών είναι το μεγαλύτερο απ’ όσα χύνονται στον Αλιάκμονα. Η βαθιά του κοίτη, με κακοτράχαλες όχθες όπως και τα άλλα ποτάμια της παλιάς κοιλάδας, είναι πλατύτερη από όλες τις άλλες. Ανάμεσα στις δύο κατωφέρειες , σπαρμένες με χωριά , που έχουν χαρακτηριστικά ονόματα (Λευκό Τσιφλίκι, Ασπροχώρι) βρίσκεται μία καταπράσινη πεδιάδα, όπου το ποτάμι κυλά τους μαιάνδρους του γύρω από νησίδες με λεύκες, απλώνεται και αποκοιμιέται σε πράσινους βάλτους, αρδεύει τα μπαμπάκια, τα καλαμπόκια και κάποιες λωρίδες με ρύζι. Από τα Γρεβενά που είναι κρυμμένα μέσα στα δέντρα, βλέπουμε τη μύτη ενός μιναρέ και πάνω σε ένα βραχονήσι τη μακριά μάντρα ενός στρατώνα. Μέσα στη πόλη των Γρεβενών οι δρόμοι και οι αλάνες είναι γεμάτες σκηνές, καταλύματα, φωτιές, και στρατιωτικά είδη που στεγνώνουν στον ήλιο . Η πόλη, κακοχτισμένη, αποτελείται από ένα δρόμο με ξύλινα σπίτια και μερικά μοναχικά κονάκια, όλα ερειπωμένα. Υπαίθριοι καφενέδες, μαγαζιά. Τα Γρεβενά δεν είναι παρά ένα στρατόπεδο με τη συνηθισμένη ακολουθία των καραντινιέρηδων , των ταβερνιάρηδων και των μεταπουλητών. (Berard, σ. 381-382)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Έξι ώρες μετά την Καστοριά βρίσκεται η Λαψίστα ή Ανασιλίτσα. Από το όνομα της κωμόπολης τεκμηριώνεται πως είναι μια πόλη, της οποίας οι κάτοικοι είναι μουσουλμάνοι. Από εκείνο το σημείο 5 ώρες μετά βρίσκονται τα Γρεβενά, η αρχαία Ελιμία, που από τα παλιά χρόνια ακόμη κατοικούνταν από Ελειμιώτες ή Ελιμιώτες και θεωρείται ως μια σπουδαία στρατηγική θέση στα βουνά της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Σήμερα είναι έδρα μουδίρη και ορθοδόξου αρχιεπισκόπου. Κατοικείται από 300 οικογένειες, μουσουλμανικές ως επί το πλείστον από εξισλαμισθέντες Έλληνες, όπως και αυτές της Λαψίστας. (Isambert,σ. 37)

Ήδη έχω παρατηρήσει ότι τα βουνά που υψώνονται πάνω από τη δεξιά όχθη του Βιστρίτσα και εκτείνονται από την κοιλάδα των Γρεβενών σε αυτή της Βέροιας, ήταν τα αρχαία Καμβούνια, που αναφέρονται από τον Λίβιο, από τον οποίον δηλώνεται επιπλέον, ότι το πέρασμα των Σερβίων είναι το πέρασμα σε αυτά τα βουνά, που επίσης λέγεται Βωλουστάνα. Η ασφάλεια του περάσματος αυτού ήταν τόσο σημαντική για τον Περσέα, στην προσέγγιση του υπάτου Μάρκου Φιλίππου, στο τρίτο έτος του τελευταίου μακεδονικού πολέμου, που το κατέλαβε με 10.000 άνδρες. Ήταν πιθανώς το ίδιο πέρασμα μέσω του οποίου ο Περσέας εισέβαλε στην Θεσσαλία στο πρώτο έτος του πολέμου. Από αυτό το πέρασμα ο ύπατος Οστίλιος εισέβαλε στη Μακεδονία το επόμενο έτος και ήταν ένας από τους δρόμους προς τη Μακεδονία -σχεδιασμένος από τον Μάρκο όταν στρατοπέδευσε ανάμεσα στην Άζωρο και στη Δολίχη – πριν αποφασίσει να οδηγήσει το στράτευμά του κατά μήκος του Ολύμπου μέσω της Λαπάθου. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 338-339)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.