Χερσόνησος της Παλλήνης ή Κασσάνδρα

Παλαιό Όνομα :Γλώσσα

Δήμος :

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Από εκεί διερχόμαστε και την καλλιεργημένη και κατάμεστη από δένδρα πεδιάδα της Πραυλίκας, στην οποία βρίσκονται πολλά μετόχια Μονών.Στα νότια είναι κάποια ερείπια τα οποία λέγεται πως είναι τα ερείπια της αρχαίας Σάνης, που ήταν αποικία των Ανδρίων, η οποία σύμφωνα με τον Λήκ είναι η Ουρανούπολη, που θεμελιώθηκε από τον Αλέξαρχο, τον αδελφό του Κασσάνδρου, βασιλιά της Μακεδονίας. (Isambert, σ. 53-54)
Από εκείνο το σημείο η ανάβαση που οδηγεί εν τέλει στην κορυφή του Άθω, που στέφεται από τον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως είναι εξόχως δυσχερής καθώς η εν λόγω οδός δεν είναι προσβάσιμη για τα υποζύγια.Στην κορυφή ο θεατής έχει θέα μεγαλοπρεπή και ευχάριστη.Προς βορράν και εξής περιλαμβάνει τα ψηλά βουνά της Σαμοθράκης, τα παράλια της Θράκης τα κατακερματιζόμενα στα καταγάλανα νερά των κόλπων της Κοντέσσας και της Καβάλας, στα δυτικά τα ακρωτήρια του Λόγγου και της Κασσάνδρας, τις υπερήφανες ψηλές χιονισμένες κορυφές του Ολύμπου και στα νότια τα παράλια της Θεσσαλίας και τα ψηλά όρη της Όσσας και του Πηλίου. (Isambert,σ. 59)
Στα νότια της δυτικής πλευράς υπάρχουν κάποια ερείπια που βρίσκονται νότια της κώμης της Νέας Κασσάνδρας και δίπλα στο ακρωτήριο Κασσάνδρα ή Κάβο Ποσείδι και δείχνουν τη θέση της Μένδης, μιας αποικίας των Ερετριέων, μιας πόλης που έγινε το μήλο της έριδος μεταξύ Σπαρτιατών και Αθηναίων.
(Isambert,σ. 63)
Το ακρωτήριο Ποσείδι ήταν το αρχαίο Ποσειδώνιο.Μεταξύ αυτού του ακρωτηρίου και του ακρωτηρίου του Παλιουρίου επί της νότιας πλευράς της χερσονήσου πρέπει να αναζητήσουμε τα ερείπια της αρχαίας Σκιώνης, που ήταν γνωστή για τη στάση της κατά της ηγεμονίας των Αθηνών και της σκληρής τιμωρίας που αυτή είχε επιβάλει. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η εκδρομή σ΄αυτά τα μέρη απαιτεί για την ανάβαση και την κατάβαση περίπου 15 με 18 ώρες.
(Isambert,σ. 63)
Από εκείνο το σημείο η ανάβαση που οδηγεί εν τέλει στην κορυφή του Άθω, που στέφεται από τον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως είναι εξόχως δυσχερής καθώς η εν λόγω οδός δεν είναι προσβάσιμη για τα υποζύγια.Στην κορυφή ο θεατής έχει θέα μεγαλοπρεπή και ευχάριστη.Προς βορράν και εξής περιλαμβάνει τα ψηλά βουνά της Σαμοθράκης, τα παράλια της Θράκης τα κατακερματιζόμενα στα καταγάλανα νερά των κόλπων της Κοντέσσας και της Καβάλας, στα δυτικά τα ακρωτήρια του Λόγγου και της Κασσάνδρας, τις υπερήφανες ψηλές χιονισμένες κορυφές του Ολύμπου και στα νότια τα παράλια της Θεσσαλίας και τα ψηλά όρη της Όσσας και του Πηλίου. (Isambert,σ. 59)
Ακολουθώντας αυτή την οδό μετά από μιάμιση ώρα φτάνουμε από τα δυτικά στη Δέρνα και μετά από δύο ώρες στην Ορμύλια, μία κώμη που ο Λήκ υποθέτει πως είναι η αρχαία Σερμύλη, γι’ αυτό και ο κόλπος της ονομάζεται Σερμυλικός (σήμερα κόλπος της Κασσάνδρας) μεταξύ των χερσονήσων Σιθωνίας και Παλλήνης (Κασσάνδρας), όπου υπάρχουν κάποια ερείπια στις εκβολές ενός μικρού ποταμού. (Isambert,σ. 61)

Η θέα από την πλευρά της Σάνης συμπεριλαμβάνει μόνο ένα μικρό τμήμα της νοτιότερης πλευράς της Ακτής, ένα ακρωτήρι κοντά στη Ζωγράφου, κρύβοντας όλα τα άλλα απομακρυσμένα μέρη. Το νησί της Μουλιανής, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μόλις ενός ή δύο μιλίων, παρεμποδίζει την ευρεία θέα προς όλη την ανατολική ακτή της Σιθωνίας, εκτός από το λιμάνι της Βουρβουρούς, πριν από το οποίο υπάρχουν μερικά νησιά που γίνονται ορατά σε μια ευθεία γραμμή με το βορειότερο άκρο της Μουλιανής, στα δεξιά του οποίου φαίνεται η ακτή στην κορυφή του Σιγγιτικού κόλπου. Στη Βουρβουρού βρίσκεται ο ισθμός της χερσονήσου της Σιθωνίας, περισσότερο εκτεταμένος σε σχέση με της Ακτής ή της Παλλήνης, που είναι όχι λιγότερο από τρία μίλια σε ευθεία γραμμή.
(Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 146)
Το λάθος του Στράβωνος και του Πτολεμαίου ίσως να προέρχεται από την εδαφική περιοχή της Ακάνθου, η οποία εκτείνεται σε μια αξιόλογη απόσταση κατά μήκος της ακτής του Σιγγιτικού όπως και του Στρυμωνικού κόλπου, από το σχηματισμό του οποίου η Ιερισσός δεν είναι δύο μίλια απόσταση. Θα μπορούσε ακόμη να φανεί από τον Λίβιο, ότι η Άκανθος είχε ένα λιμάνι σ’ αυτό τον κόλπο, καθώς στην περιγραφή του για την πορεία του στόλου του Αττάλου και των Ρωμαίων στο Μακεδονικό πόλεμο,το 200 π.Χ, μετά την αποτυχία τους στην Κασσανδρεία,όταν κατέπλευσαν στην Άκανθο, αναφέρει μόνο ότι αυτοί κατέπλευσαν γύρω από το ακρωτήρι του Κανίστρου και αυτό της Τορώνης, υποδηλώνοντας με αυτό το τρόπο ότι αυτοί δεν παρέκαμψαν το ακρωτήρι του Άθω.
( Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 148)
Από την Ιερισσό ένας δρόμος, ο οποίος τη συνδέει σύντομα με το νότιο άκρο του Πρόβλακα ή την πλευρά της Σάνης, οδηγεί παραπλεύρως των άκρων του Σιγγιτικού και του Τορωναίου κόλπου στον Πίνακα, στην πλευρά της Ποτίδαιας, η οποία αργότερα ονομάστηκε Κασσανδρεία.Ο ισθμός πάνω στον οποίο βρίσκεται η πόλη αυτή ονομάζεται η Πόρτα της Κασσάνδρας, καθώς αποτελεί την είσοδο της χερσονήσου της Παλλήνης, που είναι γνωστή με το όνομα Κασσάνδρα. Ο δρόμος από την Ιερισσό στην Πόρτα περνάει από τον Άγιο Νικόλαο, ένα χωριό όχι μακρυά από το βορειοδυτικό άκρο του Σiγγιτικού Κόλπου, από εκεί στις Ερμυλίες ή Ορμύλια, σε μια τοποθεσία λίγα μίλια από τη βορειοανατολική γωνία του Τορωναίου Κόλπου και από το Μολυβόπυργο του Αγίου Μάμα, τοποθετημένα και τα δύο στην ίδια ακτή, το τελευταίο δύο ώρες από την Πόρτα. (Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 152-153)
Στη χερσόνησο της Παλλήνης υπήρχαν οχτώ πόλεις κατά τη διάρκεια της Περσικής εισβολής με την ακόλουθη διάταξη, παραλιακά από την Όλυνθο προς το Θερμαϊκό κόλπο: Ποτίδαια, Άφυτος, Νεάπολη,Αιγαί,Θύραμβος, Σκιώνη,Μένδη, Σάνη. Όπως προκύπτει και από άλλους συγγραφείς, και κυρίως από το Στράβωνα, οι κυριότερες πόλεις εκτός από την Ποτίδαια ήταν η Άφυτος,η Mένδη, η Σκιώνη και η Σάνη. Όλες αυτές εκτός από τη Σάνη, διέθεταν επάρκεια πλούτου ,ώστε να κόβουν τα δικά τους νομίσματα, μερικά δείγματα από τα οποία διασώζονται ακόμα. (Leake, τομ.ΙΙΙ,σ. 155)
Ένωση χωριών υπό τη διοίκηση ενός Τούρκου βοεβόδα, ο οποίος διαμένει στη Βάλτα. Πρόκειται για δώδεκα χωριά από τα οποία ξεχωρίζουν η Άφυτος, η Βάλτα, η Φούρκα, η Καλανδρία και η Αγία Παρασκευή.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 163 – 164)
Ο Ηρόδοτος στην περιγραφή της πορείας του στρατού του Ξέρξη από την εκβολή του Στρυμώνα στην Άκανθο, δηλώνει, ότι αφού πέρασε την Άργιλο και άφησε τον κόλπο του Ποσιδείου στα αριστερά, διάβηκε την πεδιάδα η οποία ονομάζεται Συλεύς, και μετά αφού πέρασε τα Στάγειρα έφθασε στην Άκανθο. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ.168)
Απεικονίζοντας το μεγάλο αριθμό των πόλεων οι οποίες την εποχή του Ηροδότου κατέχονταν από την Παλλήνη και την Κρουσίδα, άξιο λόγου είναι ότι αυτό το μέρος τώρα θεωρείται το πιο εύφορο και το πιο καλλιεργήσιμο τμήμα της Μακεδονίας και τα πλεονεκτήματα του λιμανιού της Επανομής προστίθενται σε αυτή την πλούσια περιοχή και ως εκ τούτου θα μπορούσαμε εξίσου να θεωρήσουμε ότι αυτή η περιοχή είχε διατηρήσει την «υπεροχή» της και στα αρχαία αλλά και στα νεότερα χρόνια.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 453)
Ο Λίβιος αναφέρεται σε μια Αντιγόνεια του Κρούσιου ανάμεσα στην Αινεία και στην Παλλήνη. Ήταν πιθανώς, μια από τις πόλεις της ακτής αυτής, που αναφέρει ο Ηρόδοτος, που ανοικοδομήθηκε υπό ενός εκ των Αντιγονιδών. Ο Πτολεμαίος την ονομάζει Ψάφαρα, πιθανώς με σκοπό να την διαχωρίσει με αυτόν τον τρόπο από μια άλλη μακεδονική Αντιγόνεια στο δρόμο από τα Στενά του Αξιού προς τους Στόβιους. Καθώς οι Σέτται και ο Μόρυλλος τοποθετούνται από τον Πτολεμαίο μαζί με την Αντιγόνεια-Ψάφαρα στην Παραλία και τα ονόματά τους δεν αναφέρονται στον περίπλου του στόλου του Ξέρξη, ήταν πιθανότατα τοποθεσίες στον Κόλπο της Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στην πόλη και το ακρωτήριο Αίνειο ή Καραμπουρνού. Ο Πτολεμαίος δεν παρατήρησε ούτε αυτό το ακρωτήριο ούτε την πόλη Αινεία.(Leake, τομ. ΙΙΙ, σσ. 460-461)
Το νοτιοδυτικό ακρωτήριο της Παλλήνης, που από το Λίβιο ονομαζόταν Ποσείδιον και από το Θουκυδίδη Ποσειδώνιον, προφανώς από ένα ναό του Ποσειδώνα ο οποίος βρισκόταν ακριβώς εκεί, ακόμα διατηρεί την παλαιότερη ονομασία του, που κοινώς προφέρεται Ποσείδι. Η Μένδη εμφανίζεται από τις ακόλουθες περιστάσεις να είναι τοποθετημένη κοντά σ’ αυτό το ακρωτήρι στη νοτιοδυτική πλευρά. Όταν ο Άτταλος και οι Ρωμαίοι , το 200 π.Χ, εξέπλευσαν από την Σκιάθο εναντίον της Κασσανδρείας, αυτοί προσέγγισαν πρώτα τη Μένδη και μετά παρέκαμψαν το ακρωτήριο πριν φτάσουν στην Κασσανδρεία. Έχοντας αποτύχει εκεί, κυρίως εξαιτίας των συνθηκών του καιρού, επέστρεψαν από το Ακρωτήριο του Κανίστρου και από αυτό της Τορώνης στο λιμάνι της Ακάνθου στο Σιγγιτικό κόλπο. Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα φαίνεται ότι μερικά αρχαιοελληνικά κατάλοιπα τα οποία έχουν βρεθεί στην ακτή, κοντά στο Ακρωτήρι Ποσείδι στα ανατολικά, όπως επίσης και στα υψώματα πάνω από σε αυτό, είναι αυτά της Μένδης. Η τοποθεσία αυτή της Μένδης σε σχέση με αυτή του Ποσειδίου μπορεί να προσδιοριστεί επιπλέον σύμφωνα και με στοιχεία από τη διεξαγωγή των εννέα χρόνων του Πελοποννησιακού πολέμου, όταν οι Αθηναίοι προχωρώντας από τη Ποτίδαια εναντίον της Μένδης και της Σκιώνης, έπλευσαν στο Ποσειδώνιο και αφού είχαν αποκτήσει τη Μένδη ,προχώρησαν εναντίον της Σκιώνης, όπου η περιοχή γειτόνευε με αυτή της Μένδης. Η διάταξη των ονομάτων στον Ηρόδοτο συνεπώς, η οποία τείνει να τοποθετήσει τη Σκιώνη μεταξύ των Ακρωτηρίων Παλιούρι και Ποσείδι, συμφωνούν απόλυτα με την αφήγηση του Θουκυδίδη. Και τα κατάλοιπα της Σάνης, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, φαίνεται να είναι μεταξύ του Ακρωτηρίου του Ποσειδίου και της δυτικής πλευράς του ισθμού της Πόρτας. Ο Μελάςσυμφωνεί με το συμπέρασμα για τη Σκιώνη, εφόσον, όπως δήλωνε, αυτή καταλάμβανε μαζί με τη Μένδη την πιο εκτεταμένη τοποθεσία της χερσονήσου, αλλά ήταν αντίθετος σε σχέση με τη θέση της Σάνης, την οποία και τοποθετούσε κοντά στο Κάνιστρο.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 157)
Από την αντίθετη πλευρά του κόλπου είναι ορατή η Θεσσαλονίκη, το ακρωτήριο Καραμπουρνού, το όρος Χορτιάτη και μια σειρά από βουνά, που φαίνεται να σχηματίζουν μία οροσειρά από την δεύτερη κορυφή ως το ακρωτήριο της Παλλήνης. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 407)
Οι πόλεις της Κρουσίδος ήταν η Λίπαξος, η Κώμβρεια, η Λίσσαι, η Γίγωνος, η Κάμσα, η Σμίλα και η Αινεία. Από αυτές, η Γίγωνος και η Αινεία αναφέρονται από τους τελευταίους συγγραφείς: από την Αινεία, σώζονται νομίσματα τα οποία σχετίζονται με την υποτιθέμενη ίδρυση της πόλης από τον Αινεία μετά τον Τρωϊκό πόλεμο. Η θέση και των δύο, της Γίγωνος και της Αινείας, πιθανότατα βρισκόταν κοντά σε δύο ακρωτήρια και από εκεί δεν υπήρχε κανένα άλλο αξιόλογο ακρωτήριο, εκτός από το Μικρό Καραμπουρνού και το Μεγάλο Καραμπουρνού και το ακρωτήριο της Επανομής. Το πρώτο από αυτά βρισκόταν πολύ κοντά στη Θεσσαλονίκη. Από τα δύο άλλα, το Μεγάλο Καραμπουρνού που βρισκόταν σε απόσταση 10 μίλια μακριά σε άμεση απόσταση από τη Θεσσαλονίκη, φαίνεται να ταυτίζεται επαρκώς από αυτή τη συνθήκη με το Ακτρωτήριο Αίνειο, όπως πληροφορούμαστε από το Λίβιο, ότι η πόλη Αινεία βρισκόταν 15 ρωμαϊκά χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Προσθέτει επίσης, ότι ήταν απέναντι από την Πύδνα, το οποίο, εάν αληθεύει, θα μπορούσε να υπαινιχθεί ένα λάθος στην απόσταση που μόλις δηλώθηκε καθώς οι δύο ορισμοί είναι αντιφατικοί και μας οδηγούν στη τοποθεσία Αινεία και στο Ακρωτήριο Αίνειο της Επανομής, το οποίο είναι σχεδόν απέναντι από την πλευρά της Πύδνας. Είναι προφανές, επίσης, από τη σειρά των ονομάτων στον Ηρόδοτο, ότι η Γίγωνος ήταν το νοτιότερο από τα δύο ακρωτήρια, και από ένα άλλο γεγονός που σημειώνεται στην ιστορία, ότι αυτή η τοποθεσία βρισκόταν κοντά σε εκείνη της Επανομής. Μαθαίνουμε από το Θουκυδίδη ότι τη χρονιά πριν την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου, μια Αθηναϊκή δύναμη η οποία είχε επιστρατευθεί για να κινηθεί εναντίον του Περδίκα βάδισε μέσα σε τρεις μέρες από την Βέροια στη Γίγωνο, από όπου και προχώρησε εναντίον της Ποτίδαιας. Η Γίγωνος, επομένως, δεν ήταν παρά μιας συνηθισμένης ημέρας διαδρομή από την Ποτίδαια, κάτι που δύσκολα θα μπορούσε να λεχθεί για το Καραμπουρνού, ενώ αν τοποθετήσουμε τη Γίγωνο στην Επανομή, έχουμε τέσσερις μέρες πορεία από 20 μίλια την ημέρα, τη δεύτερη για Θεσσαλονίκη και τη τρίτη για Επανομή. Ο Στέφανος επίσης, υποστηρίζει ότι η νοτιότερη τοποθεσία της Γιγώνου εκτιμάται ότι περιορίζεται στο έδαφος της Παλλήνης, πράγμα το οποίο ήταν πιθανότατα πραγματικότητα στα νεότερα χρόνια, όταν οι ενδιάμεσες τοποθεσίες αναφέρονται από τον Ηρόδοτο να έχουν πέσει σε παρακμή, η παραθαλάσσια περιοχή ήταν χωρισμένη μεταξύ της Αινείας, της Γιγώνου και της Κασσάνδρειας. Ωστόσο, θέλοντας να ξεκαθαρίσω τα λόγια του Λίβιου “απέναντι από την Πύδνα”, η Αινεία βρίσκεται στο νοτιότερο παρά στο ανατολικότερο άκρο του Ακρωτηρίου Καραμπουρνού. (Leake, τομ. III, σσ. 451-452)
Ο Κισσός ήταν βουνό το οποίο σε μια σύγκριση του Ξενοφώντα και του Λυκόφρονα φαίνεται να ταυτίζεται με το Χορτιάτη, που το αναφέρουν να είναι μεταξύ των βουνών τα οποία παρείχαν θηράματα. Ο τελευταίος το περιγράφει σαν μια ψηλή κορυφή όχι μακριά από το Ραίκυλο, το οποίο εμφανίζεται από το Λυκόφρονα να είναι το όνομα του ακρωτηρίου όπου ο Αινείας ίδρυσε την πόλη του. Δεν μπορώ να κατανοήσω μάλιστα, αν ποτέ οι Φράγκοι έμποροι ή πρόξενοι, όπου τα εξοχικά σπίτια των περισσότερων εξ αυτών βρίσκονταν στο βουνό Χορτιάτη ή κοντά σε αυτό, ή αν τα χωριά κοντά σε αυτό ,αναστατώθηκαν από τους φοβερούς κατοίκους του βουνού Κισσός που απαριθμούνται από τον Ξενοφώντα, όπως λιοντάρι, πάρδαλις, πάνθηρας και αρκούδα. Αλλά ο Χορτιάτης είναι το μοναδικό ψηλό βουνό σε μια μέτρια απόσταση από την πλευρά της Αινείας από την οποία μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ήταν τα λημέρια αυτών των ζώων. Το ότι η πόλη Κισσσός δεν ήταν μακριά από τη Θεσσαλονίκη, γίνεται προφανές από το ότι είχε συνεισφέρει μαζί με την Αινεία και τη Χαλάστρα στο να κατοικηθεί η Θεσσαλονίκη. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 454)
Ο Λίβιος αναφέρεται σε μια Αντιγόνεια του Κρούσιου ανάμεσα στην Αινεία και στην Παλλήνη. Ήταν πιθανώς, μια από τις πόλεις της ακτής αυτής, που αναφέρει ο Ηρόδοτος, που ανακαινίστηκε υπό ενός εκ των Αντιγονιδών. Ο Πτολεμαίος την ονομάζει Ψάφαρα, πιθανώς με σκοπό να την διαχωρίσει με αυτόν τον τρόπο από μια άλλη μακεδονική Αντιγόνεια στο δρόμο από τα Στενά του Αξιού προς τους Στόβους. Καθώς ο Μόρυλλος τοποθετείται από τον Πτολεμαίο μαζί με την Αντιγόνεια-Ψάφαρα στην Παραλία και τα ονόματά τους δεν βρίσκονται στον περίπλου του στόλου του Ξέρξη, ήταν μάλλον τοποθεσίες στον Κόλπο της Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στην πόλη και το ακρωτήριο Αίνειο ή Καραμπουρνού. Ο Πτολεμαίος δεν παρατήρησε ούτε αυτό το ακρωτήριο ούτε την πόλη Αινεία. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σσ. 460-461)
Η δεύτερη Μακεδονία περιλάμβανε όλη την περιοχή ανάμεσα στον Στρυμόνα και στον Αξιό εκτός από τη Σιντική και τη Βισαλτία και εκτεινόταν από τις πηγές των δύο ποταμιών μέχρι εκεί που έφτανε το σύνορο του βασιλείου της Μακεδονίας. Η ανατολική τροπή του Στρυμόνα κάτω από τις Σέρρες αποδεικνύει αμέσως γιατί η Σιντική και η Βισαλτία είχαν εξαιρεθεί από τις περιοχές ανάμεσα στο Στρυμόνα και στον Αξιό και εντάσσονταν στην πρώτη Μακεδονία αντί για τη δεύτερη. Η δεύτερη περιφέρεια ήταν η πιο εύφορη και πιο γνωστή από τις τέσσερις, και κανένα τμήμα της Μακεδονίας δεν συγκρινόταν σε ευφορία και σε άλλα πλεονεκτήματα με τη Μυγδονία, τη Χαλκιδική, και τις τρεις γειτονικές χερσονήσους όπου ο ιστορικός σημειώνει ιδιαίτερα την παραγωγική Παλλήνη και τους βολικούς όρμους της Τορόνης και του Άθω. Το όνομα Αινεία, το οποίο ο Λίβιος αποδίδει στο λιμάνι του Άθω δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο συγγραφέα, ούτε είναι σίγουρο σε ποιο από τα λιμάνια της Ακτής ταιριάζει. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σσ. 483-484)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Πριν την Ελληνική Επανάσταση η χερσόνησος της Κασσάνδρας αριθμούσε περί τις 700 οικογένειες-οι 600 περίπου είχαν μικρή ιδιοκτησία και οι 100 ήταν οικογένειες αγροτών που εργάζονταν στα μετόχια των μοναστηριών του Αγίου Όρους. Οι κάτοικοι της Κασσάνδρας είχαν στην κατοχή τους αγελάδες και άλογα και 2500 βόδια και κοπάδια προβάτων και εριφίων που έφταναν συνολικά τις 20 με 30 χιλιάδες ζώα. Οι κάτοικοι της περιοχής απολάμβαναν πολιτικά, κοινοτικά και θρησκευτικά δικαιώματα άγνωστα ως τότε σε χώρες της Δύσης.(Urquhart,τομ. ΙΙ,σ. 48-49)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Κασσάνδρα ονομάζεται η πιο δυτική από τις τρεις μικρές χερσονήσους στις οποίες απολήγει η μεγάλη Χαλκιδική χερσόνησος,αυτή που εκτείνεται μεταξύ του Θερμαίου και του Τορωναίου ή Σιγγιτικού κόλπου.Τη χερσόνησο διασχίζει κατά μήκος η διακλάδωση του όρους Κίσσου ή Χορτιάτη το οποίο ανατολικά του χωριού Φούρκα καλείται Λεκάνη ενώ μεταξύ αυτού και του χωριού Καλάνδρα δίνει την κορυφή Αγ.Αναστασία και καταλήγει ξεκινώντας από ανατολικά στα εξής ακρωτήρια: Αγ.Παύλου, Κλαρέτο Καράβι, Θέραμβος ή Αγ.Νικολάου, Καναστραίο ή Παλιούρι, Καλογριάς και Ποσείδι.Στη χερσόνησο αυτή που στερείται λιμανιών, βρίσκουμε μόνο όρμους ενώ υπάρχουν και στις δυο ακτές της ιδιοκτησίες και μετόχια που ανήκουν σε μονές του Αγίου Όρους.Στη χερσόνησο κατά την αρχαιότητα βρίσκονταν οκτώ πόλεις: Ποτίδαια, Σκίθαι, Άφυτις, Νεάπολις, Αιγή, Θέραμβος, Σκιώνη και Μένδη από τις οποίες η πιο αξιομνημόνευτη είναι η Ποτίδαια, η οποία βρισκόταν στο δυτικό τμήμα του πέντε σταδίων πλάτους Ισθμού της Παλλήνης(ας σημειωθεί ότι ένα στάδιο ισούται με 600 ελληνικά πόδια ή 185 μέτρα) ,ο οποίος συνένωνε την περιοχή με τη μεγάλη χερσόνησο, όπου βρίσκεται το μετόχι της μονής Βατοπεδίου.Η Ποτίδαια καταστράφηκε από τον Φίλιππο το 357 π.Χ., ξανακτίστηκε το 316 στα βορειοανατολικά της προηγούμενης θέσεώς της από τον Κάσσανδρο και ονομάστηκε Κασσάνδρεια, η οποία ,ωστόσο, καταστράφηκε τον 6ο αι. από Ούνους και Σλάβους. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 532-533)
Το ακρωτήριο Καρτάλια ή Άμπελος απλώνεται στη νοτιοανατολική ακτή και Δρέπανον ή Δέρρις απλώνεται στο νοτιότερο άκρο της χερσονήσου. Στη χερσόνησο Παλλήνης ή Κασσάνδρας σχηματίζονται τα ακρωτήρια του Αγίου Παύλου, του Κλαρέτου, του Καραβιού και του Αγίου Νικολάου στην ανατολική ακτή και τα ακρωτήρια του Παλιουρίου, του Καναστραίου ή Κάνιστρου στο νοτιότερο άκρο. Δυτικά από την Καλογριά, μετά από τη δυτική παραλία και απέναντι από τις εκβολές του ποταμού Πηνειού απλώνεται το Ποσίδι, Ποσίδιον ή ακρωτήριο της Κασσάνδρας. Εκεί υπάρχει λευκός περιστροφικός φάρος σε λευκό πέτρινο κτίριο, ο οποίος ανάβει κάθε λεπτό. Ο φάρος είναι τέταρτης τάξεως και τοποθετήθηκε ήδη από το 1864 ενώ βρίσκεται σε απόσταση 2/3 του μιλίου από το τελευταίο άκρο του ακρωτηρίου, σε πλάτος 39ο-57΄-30΄΄ και μήκος 23ο-22΄-0΄΄. Από την επιφάνεια της θάλασσας, φτάνει τα 22 μέτρα και είναι ορατός από απόσταση 14 μιλίων. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 493)
Το ακρωτήριο του Αγίου Νικολάου απλώνεται βόρεια από αυτό του Ποσειδίου ή της Κασσάνδρας. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 493)
Ο λιμένας Συκιάς βρίσκεται στην νοτιοανατολική άκρη της χερσονήσου Λογγού και στη νοτιοδυτική άκρη της ο λιμένας Κωφός. Βόρεια από τον λιμένα Κωφό, στη δυτική ακτή σχηματίζονται οι όρμοι Αγία Κυριακή και Τριπόταμος,επίνειο του χωριού Παρθενιόνα και Μπαλαμπάνι. Στη βόρεια παραλία του Τορωναίου ή κόλπου της Κασσάνδρας σχηματίζονται οι όρμοι Ζαργανί ή Παλαιμάνας, στις εκβολές του ποταμού Ορμυλία ενώ τα Ψακούδια και ο Μυλοβόπυργος αποτελούν το επίνειο της κωμόπολης Πολυγύρου.Στη χερσόνησο Παλλήνης ή Κασσάνδρας σχηματίζονται οι όρμοι Σολίνα, νότια του χωριού Αθέτου και Καψόχωρας, στην ανατολική ακτή, στη δυτική ακτή και προς βορρά του ακρωτηρίου του Αγίου Νικόλαου οι όρμοι Σίγρι, Μικρά Κύψανη, Κύψανη και βορειοανατολικά του ισθμού Κασσάνδρας ή Πόρτες το Γκαργκί λιμάνι ή Στα Λιοντάρια, επίνειο της Πορταριάς και του Αγιομάμα. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 495-496)