Λίμνη Κορώνεια

Παλαιό Όνομα :Αγίου Βασιλείου, Agiou Vasileiou, Aja Vasil, Κιουτσούκ Μπεσίκι, Kioutsouk Bechik, Kjucuk Besik, Koroneia, Koronia, Kucuk Besik, Malak Besik, Μικρά Μπεσίκια, Μικρή Βόλβη, Μικρό Μπεσίκι, Mikra Besikia, Mikra Bolbe, Mikri Volvi, Mikro Besik

Δήμος :Λαγκαδά

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Στη δυτική εσχατιά της λίμνης η οδός ανεβαίνει πάνω σε ένα οροπέδιο, απ’ όπου φαίνονται δύο μεγάλοι βράχοι που υψώνονται δίκην ερειπίων και διέρχεται μέσα από γόνιμους αγρούς και φθάνει μέσα σε δύο ώρες στην κωμόπολη Κιλισελού, απ’ όπου κατεβαίνειι αμέσως προς τη βόρεια όχθη της μικρής λίμνης Λαγκαδά ή Άγιος Βασίλειος που την εγκαταλείπει στα δεξιά. Μετά τη Βατσίνα δε η οδός κλείνει νοτιοδυτικά διαμέσου γραφικών λόφων. Σε κάποιο πέρασμα φαίνονται τα ερείπια φρουρίου και υδραγωγείου. Τελικά η οδός προχωράει από την πεδιάδα της Θεσσαλονίκης και διέρχεται από κάποιον μεγάλο τύμβο, μετά από 6 ώρες φτάνει στη Θεσσαλονίκη από την ανατολική της πύλη.(Isambert, σ. 26-27)

Το Κλισαλί ήταν ένας ταχυδρομικός σταθμός στην πορεία μας προς την Κωνσταντινούπολη, όπου αλλάξαμε τα άλογα μας τα οποία μας παρείχε η άμαξα του ταχυδρομείου των Σερρών και ακολουθήσαμε τους πρόποδες των λόφων, αφήνοντας στα δεξιά μερικά μικρά τουρκικά χωριά. Η ανατολική άκρη της λίμνης του Αγίου Βασιλείου είναι ενάμιση μίλι στα αριστερά, και κοντά της ένα μικρό τουρκικό χωριό με το όνομα Ντοαντζί ογλού. Οι δασώδεις πλευρές του όρους Χορτιάτη υψώνονται απότομα στην απέναντι ακτή της λίμνης, η οποία παίρνει μια νοτιοδυτική κατεύθυνση. Έχοντας κατέβη ελώδεις εκτάσεις, προς το βορειοδυτικό άκρο της λίμνης, φτάνουμε απέναντι από το τέρμα της λίμνης και μετά μπαίνουμε σε μια κοιλάδα που περιλαμβάνει πολλές διασκορπισμένες κωμοπόλεις και τσιφλίκια, γνωστά συνολικά με το όνομα Λαγκαδάς. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ.232)
Από την Αρναία, έφθασα κατά το βραδάκι στην Αυλώνα και το Βρωμίσκο όπου η λίμνη Βόλβη εκβάλλει στη θάλασσα.Καθώς η λέξη Αυλώνα υποδεικνύει επαρκώς το πέρασμα, η Βόλβη ήταν προφανώς η λίμνη των Μπεσικίων και του Βρωμίσκου, κοντά στην εκβολή του ποταμού.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 170)
Ο D’ Anville, ο οποίος πρέπει να γνώριζε από τα ταξίδια του Μπελόν για την ύπαρξη των ορυχείων των Σιδηροκαυσίων, μπορεί να υπέθεσε ότι αυτά ήταν τα εν προκειμένω ορυχεία και επομένως ότι η γειτονική λίμνη ήταν η Βόλβη. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 211)
Ξεκινήσαμε να ανεβαίνουμε το βουνό, το οποίο υψωνόταν από τη Νιγρίτα, μέσω μιας περιοχής με καλαμπόκι, και έπειτα από μία ώρα μπήκαμε σε ένα δάσος το οποίο αποτελούνταν κυρίως από μικρές βελανιδιές οι οποίες κάλυπταν όλη την έκταση των λόφων και φτάσαμε στο Σωχό , που ονομαζόταν από τους Τούρκους Σούχα. Ήταν ένα μεγάλο χωριό που κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες. Βρισκόταν σε μια υψηλή τοποθεσία στο νότιο τμήμα του βουνού, κάτω από μία απο τις βουνοκορφές του. Διέθετε μια ευρεία θέα προς την κοιλάδα που υπήρχε μεταξύ των βουνών που βρισκόταν ο Σοχός, και στη παράλληλη περιοχή που εκτείνεται από το βουνό Χορτιάτη ή Χορτιάτζι, πάνω απο τη Θεσσαλονίκη στο βουνό Νίζβορο ή Ίσβορο. Πάνω από το μέσο της τελευταίας κορυφογραμμής εμφανίζεται η οξυκόρυφος που ονομάζεται Σολομώντας ή Χολομώντας και η οποία καταλήγει στο Σιγγιτικό και στον Τορωναίο Κόλπο, και η προέκτασή του στη χερσόνησο της Σιθωνίας, η οποία διαχωρίζει τους δύο αυτούς κόλπους. Τρεις λίμνες φαίνονται απο τον Σοχό, η λίμνη Λαγκαδά προς το βουνό Χορτιάτζι ή Χορτιάτη, η Μπεσίκη στην ίδια μεγάλη κοιλάδα προς τα ανατολικά και σχεδόν στην ίδια απόσταση όπως η τελευταία λίμνη, προς τη νοτιοανατολική κατεύθυνση απο το Σοχό, η λίμνη Μαύροβο. Η τελευταία, η οποία βρίσκεται σε μια κοιλάδα που περιβάλλεται από βουνά είναι η μικρότερη από τις τρεις λίμνες και τείνει να ξηραίνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.Μερικά διάσπαρτα υπολείμματα των Ελληνιστικών χρόνων στα βουνά γύρω απο το Σοχό, δείχνουν ότι η τοποθεσία αυτή ήταν μία από τις πόλεις της Βισαλτίας, πιθανότατα η Όσσα, από το παράδειγμα της Θεσσαλικής Όσσας επικυρώνοντας την πεποίθηση ότι η λέξη αναφέρεται στη μεγαλοπρέπεια της τοποθεσίας, και τα νομίσματα της Μακεδονικής Όσσας αποδεικνύουν ότι η πόλη αυτή υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική. Λέγεται, ωστόσο, ότι υπήρχε ακόμη μία αρχαία τοποθεσία στο Λαχανά, στη βόρεια κατεύθυνση του δρόμου απο τις Σέρρες στη Θεσσαλονίκη, η οποία βρίσκεται ομοίως στο λόφο της ίδιας κορυφογραμμής των βουνών, μπορεί να έχει κάποια αξίωσει να θεωρείται η πλευρά της Όσσας.Φιλοξενήθηκα στο Σοχό, στο σπίτι του Έλληνα προεστού Χαρίσου ο οποίος είχε δώσει στο όνομά του ως πρόθεμα τον τουρκικό τίτλο -Χατζής- επειδή είχε ζήσει στην Ιερουσαλήμ.Η πλευρά του βουνού που επικλίνει από το χωριό καλύπτεται από αμπελώνες, κάτω από τους οποίους υπάρχει μια γόνιμη περιοχή που εμπίπτει στο κάμπο της Μπεσίκης στον οποίο κατεβαίνει.
Μέσω μιας ευχάριστης περιοχής, καλυμμένης από χωράφια με καλαμπόκια διάσπαρτα μεταξύ ελαιώνων, μεμονωμένων δέντρων και αναρίθμητων χωριών κατοικημένων εξ’ολοκλήρου από Τούρκους, πολλούς από τους οποίους συναντήσαμε στο δρόμο τους για το παζάρι στο Σοχό με τα μάλλινα υφάσματά και το καλαμπόκι τους. Το Κλισαλί , στο οποίο φτάσαμε έπειτα από τρεισήμιση ώρες από το Σοχό, είναι ένα άθλιο τουρκικό χωριό που βρίσκεται στη τελευταία πλαγιά του βουνού, όπου καταλήγει σε μια πεδιάδα που βρίσκεται μεταξύ των λιμνών της Μπεσίκης και του Αγίου Βασιλείου ή Λαγκαδά. Η πόλη της Μπεσίκης βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της ανατολικής λίμνης, απέναντι από το Παζαρούδι. Πρόκειται μάλλον για περιοχή της Βόλβης. Ο κάμπος, με τις δύο του λίμνες, περικλείεται, όπως πριν είχα δηλώσει, μεταξύ της κορυφογραμμής του Σοχού και αυτής του Χορτιάτη, και είναι κλειστός στο ανατολικό του άκρο από τη συνάντηση των δύο σειρών, όπου χωρίζονται μόνο απο το πέρασμα του Αυλώνα ή της Αρέθουσας. Ένα ρέυμα κυλάει έξω από τη λίμνη της Μπεσίκης δια μέσου του περάσματος της Αρέθουσας στο Στρυμωνικό κόλπο.
(Leake, τομ. ΙΙΙ, σσ. 229-231)
Τρείς λίμνες φαίνονται απο τον Σοχό, εκείνη του Λαγκαζά, προς το βουνό Χορτιάτζι, η Μπεσίκια στην ίδια μεγάλη κοιλάδα, προς τα ανατολικά, και σχεδόν στην ίδια απόσταση όπως η τελευταία λίμνη, προς τη νοτιοανατολική κατεύθυνση απο το Σοκχό, η λίμνη του Μαύροβο. Μέσω μιας ευχάριστης περιοχής κατάσπαρτης απο χωράφια με καλαμπόκια διάσπαρτα μεταξύ ελαιώνων, μεμονωμένων δέντρων και αναρίθμητων χωριών κατοικημένων εξολοκλήρου από Τούρκους, πολλούς από τους οποίους συναντήσαμε στο δρόμο τους για το παζάρι στο Σοχό με τα μάλλινα υφάσματά και το καλαμπόκι τους. Το Κλισαλί, στο οποίο φτάσαμε έπειτα από τρεισίμιση ώρες από το Σοχό, είναι ένα άθλιο τουρκικό χωριό που βρίσκεται στη τελευταία πλαγιά του βουνού, όπου καταλήγει σε μια πεδιάδα που βρίσκεται μεταξύ των λιμνών της Μπεσίκης και του Αγίου Βασιλείου ή Λανγκαζά. (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σελ.230-231).

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Στην περιοχή βρίσκεται τσιφλίκι που απέχει ένα τέταρτο της ώρας από τη λίμνη Λαγκαζά και έχει 10 χριστιανικές οικογένειες. Από την Τούμπα, σε απόσταση μισής ώρας νοτίως της λίμνης Κουτσούκ Μπεσίκ, φτάνουμε στο χωριό Άγιος Βασίλειος, το οποίο βρίσκεται κοντά στην όχθη της λίμνης Λαγκαδά ή Λαγκαζά. Το χωριό έχει 50 χριστιανικές οικογένειες, γεωργούς και αλιείς που διαθέτουν 80-100 επιμήκεις λέμβους,εκκλησία και 2 χάνια. Από το χωριό Άγιος Βασίλειος η οδός προσπερνά τα τσιφλίκια Λέβενι και Βορέ και φτάνει στο μπογάζι Ντοκούζ Ντερέ. Φεύγοντας από εδώ σε απόσταση 1 ½ ώρας σχεδόν οδηγεί στην κωμόπολη Ζαγκλιβέρι, η οποία έχει συνολικά 350 χριστιανικές και οθωμανικές οικογένειες, εκκλησία, τέμενος και 5 παντοπωλεία. Οι γύρω από το χωριό εκτάσεις είναι αμπελώνες, όπου παράγεται κρασί και καλά δημητριακά. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 500-501)
Η πρώτη από τις οδούς που διακλαδώνεται από το χωριό Ντάγκελι, έχει κατεύθυνση ανοδική και περνάει από λόφους με πουρνάρια. Μετά από κάποια ώρα περνάει από την οθωμανική συνοικία Ιρέκ-μαχαλά, η οποία έχει 150 οικογένειες. Από τη συνοικία αυτή και με κατεύθυνση νότια περνάει από γαιώδες έδαφος με πουρνάρια και άλλους θάμνους. Μετά από δύο ώρες η οδός φτάνει στο χωριό Γκιόλ-μπασί, μέσα από την κοιλάδα του Αγίου Βασιλείου και σε απόσταση ενός τέταρτου της ώρας από τη λίμνη και από τη διπλανή πηγή. Κατοικείται από πέντε οικογένειες και από χριστιανικές και από Οθωμανικές ή Αθίγγανων. Ο δρόμος αυτός από το χωριό Γκιόλ-μπασί κατευθύνεται δίπλα στην όχθη της λίμνης και συναντάται μετά από ένα τέταρτο με τον παρακάτω δρόμο. Η δεύτερη οδός από το χωριό Ντάγκελι ακολουθεί ανοδική πορεία για μισή ώρα και περνάει μέσα από γήλοφους με πουρνάρια . Έπειτα για μισή ώρα ακολουθεί καθοδική πορεία μέσα από μία ρεματιά και φτάνει στην κωμόπολη Γριμποζάκι. Αυτή βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού και εντός μίας κοιλάδας που έχει πλάτος ίσο με το περπάτημα μισής ώρας. Κατοικείται από 400 οικογένειες φανατικών Οθωμανών, έχει τρία τεμένη και φρεάτια. Από εδώ η οδός με ομαλή πορεία και κατεύθυνση προς τη λίμνη, περνάει μέσα από αμπέλια. Μετά από ένα τέταρτο της ώρας συναντάται με την προηγούμενη. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 503)
Στην περιοχή βρίσκεται τσιφλίκι που απέχει ένα τέταρτο της ώρας από τη λίμνη Λαγκαζά και έχει 10 χριστιανικές οικογένειες. Από την Τούμπα, σε απόσταση μισής ώρας νοτίως της λίμνης Κουτσούκ Μπεσίκ, φτάνουμε στο χωριό Άγιος Βασίλειος, το οποίο βρίσκεται κοντά στην όχθη της λίμνης Λαγκαδά ή Λαγκαζά. Το χωριό έχει 50 χριστιανικές οικογένειες, γεωργούς και αλιείς που διαθέτουν 80-100 επιμήκεις λέμβους,εκκλησία και 2 χάνια. Από το χωριό Άγιος Βασίλειος η οδός προσπερνά τα τσιφλίκια Λέβενι και Βορέ και φτάνει στο μπογάζι Ντοκούζ Ντερέ. Φεύγοντας από εδώ σε απόσταση 1 ½ ώρας σχεδόν οδηγεί στην κωμόπολη Ζαγκλιβέρι, η οποία έχει συνολικά 350 χριστιανικές και οθωμανικές οικογένειες, εκκλησία, τέμενος και 5 παντοπωλεία. Οι γύρω από το χωριό εκτάσεις είναι αμπελώνες, όπου παράγεται κρασί και καλά δημητριακά. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 500-501)
Ο ποταμός που εκβάλλει στον Στρυμωνικό κόλπο τα ύδατα των λιμνών Κουτσούκ Μπεσίκ (Αγίου Βασιλείου ή Λαγκαζά) και Μπουγιούκ Μπεσίκ ή Βόλβης , είναι ο Ρήχιος ποταμός. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 492)