Όρος Όλυμπος

Παλαιό Όνομα : Όρος Όλυμπος

Δήμος : Πιερίας

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Αλλά ο Όλυμπος καλεί. Ο Όλυμπος και μια τεράστια περιοχή ακόμη απαραβίαστη και απείραχτη. Ο Elisee Reclus ανέφερε ότι η ορεινή συστάδα του Ολύμπου στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν ακόμη τόσο μυστηριώδης και αδιαπέραστη όσο και τα βουνά Ρουβενζόρι στην Ισημερινή Αφρική. Τοποθετημένα στα ελληνοτουρκικά σύνορα αυτά τα ορεινά βουνά ήταν τα λημέρια κλεφτών, μαχαιροβγαλτών και ληστών. Σε αυτόν τον χώρο οποιαδήποτε δημόσια επιβολή του νόμου και της τάξης ήταν αδιανόητη. Απόκληροι από τον πολιτισμό έβρισκαν ασφαλή καταφύγια και στις δυο πλευρές των ελληνοτουρκικών συνόρων. Οι λόφοι ξεκινούν από τη μεσαία οροσειρά, όπου ένας πολύπλοκος λαβύρινθος από δασώδη λαγκάδια και απότομων γκρεμών. « Ο Όλυμπος με τις αναρίθμητες πτυχώσεις» λέει ο Όμηρος. Το τελευταίο περιστατικό ενός ληστρικού δράματος σε εκείνη την ανίερη περιοχή συνέβη το 1911. Ο Γερμανός μηχανικός Edward Richter, από τις 27 Μαΐου μέχρι τις 22 Αυγούστου, συρόταν από σπηλιά σε σπηλιά από ένα σώμα Κλεφτών. Η προέλαση του ελληνικού στρατού το 1913 και ένα συστηματικό ξεκαθάρισμα αυτών των λαγκαδιών από τον στρατό έχει έκτοτε αποκαταστήσει ή καλύτερα έχει για πρώτη φορά εγκαθιδρύσει δημόσια τάξη και ασφάλεια για τους ιδιώτες σε αυτό το ανένταχτο κομμάτι του χάρτη. Στα νότια, τα λοφώδη, επιτραπέζια τμήματα γης του Κάτω Ολύμπου κάμπτονται και καταλήγουν στον στενό λαιμό του φαραγγιού των Τεμπών. Οι κορυφές υψώνονται σε ύψος 1200 με 1500 μέτρων. (Boissonnas, σ. 42 -43)
Το τραίνο, αφού φύγει από την Λάρισα και περάσει τον ποταμό Πηνειό, μπαίνει στην περίφημη Κοιλάδα των Τεμπών, ανάμεσα στα όρη Όλυμπος (9780 πόδια) και Όσσα. Μετά περνάει αρκετά κοντά από την παραλία, μέσα από ένα τούνελ κάτω από το κάστρο του Πλαταμώνα και φθάνει στο Πλατύ, 20 μίλια από τη Θεσσαλονίκη, στη γραμμή Θεσσαλονίκη – Φλώρινα. Από τη Θεσσαλονίκη η γραμμή μέχρι τη Γευγελή ενώνει τις ελληνικές με τις γιουγκοσλαβικές γραμμές. Η γραμμή από Θεσσαλονίκη στην Αλεξανδρούπολη περνάει κατά μήκος του Βρετανικού Μνημείου για τη Μάχη στη Δοϊράνη και την όμορφη κοιλάδα του Νέστου. (Boissonnas, σ. 78)

Βοσκοί στον Όλυμπο, Γιάννης Κυρίτσης, Ο Όλυμπος του Boissonnas, Η πρώτη ανάβαση στην κατοικία των Θεών οι πρώτες φωτογραφίες του μυθικού βουνού, Θεσσαλονίκη 2002, σ.79.

Όλυμπος, Γιάννης Κυρίτσης, Ο Όλυμπος του Boissonnas, Η πρώτη ανάβαση στην κατοικία των Θεών οι πρώτες φωτογραφίες του μυθικού βουνού, Θεσσαλονίκη 2002, σ.80.

Όρος Όλυμπος, Γιάννης Κυρίτσης, Ο Όλυμπος του Boissonnas, Η πρώτη ανάβαση στην κατοικία των Θεών οι πρώτες φωτογραφίες του μυθικού βουνού, Θεσσαλονίκη 2002, σ.81.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Το ύψος του Ολύμπου μπορεί να θεωρηθεί λίγο μεγαλύτερο από 6.000 πόδια. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο φιλόσοφος Ξεναγόρας εξακρίβωσε ότι το ύψος του Ολύμπου ήταν 10 στάδια, και σχεδόν 1 πλέθρο, το οποίο θα μπορούσε να είναι λίγο λιγότερο. Ο Μπερνουίλι όμως, (Memoires de l’ Academie des Sciences, 1699) δίνει το ύψος των 1.017 T (toises), ή λίγο παραπάνω από αυτό.(Holland, σ. 303)

Από εκείνο το σημείο η ανάβαση που οδηγεί εν τέλει στην κορυφή του Άθωνος, που στέφεται από τον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως είναι εξόχως δυσχερής μιάς που η εν λόγω οδός δεν είναι προσβάσιμη από τα διάφορα κτήνη. Ωστόσο με την λήξη της ανάβασης η κόπωση του εκάστοτε οδοιπόρου κάμπτεται και εξαφανίζεται μπρός στην καλλιέπεια του τοπίου που συναντά μολίς σταθεί όρθιος δεί καλά τι έχει συναντήσει. Πιο συγκεκριμένα η θέα προς βορράν και εξής περιλαμβάνει τα βουνά της Σαμοθράκης και τα κατακερματισμένα από τα καταγάλανα νερά θρακικά παράλια των κόλπων της Κοντέσσας και της Καβάλας. Από τα δυτικά πάλι θέωνται με τα μάτια να κοιτάζουν προς τα κάτω τα δύο ακρωτήρια του Λόγγου και της Κασσάνδρας και στο βάθος το βλέμμα κεντρίζεται από τον Όλυμπο και τις περήφανα ιστάμενες χιονισμένες βουνοκορφές του. Τέλος από τα νότια κυριαρχούν περισσότερο τα παράλια της Θεσσαλίας και τα ψηλά βουνά της Όσσας και του Πηλίου. (Isambert, σ.59)
Από την Πινάκα μπορεί κάποιος να μην επιστρέψει στον Άγιο Μάμαντα, αλλά να κατευθυνθεί βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης μέσα από μία άγονη και τραχιά χώρα που συντίθεται από εγκαταλελειμένες κώμες και μετόχια του Αγίου Όρους. Η ίδια αυτή γόνιμη χώρα ερειμώθηκε κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης. Η μονοτονία που παρουσιάζει η περιήγηση σ΄ αυτή την οδό διασκεδάζεται μόνο από τη θέα που συναντούμε βλέποντας τον κόλπο της Θεσσαλονίκης, των παραλίων της Θεσσαλίας και των βουνών του Πηλίου, της Όσσας και του Ολύμπου. Σ’ αυτή την οδό βρίσκονται οι εξής κώμες: Σοφουλάρ, που απέχει τρεις ώρες, Καρυά που απέχει δύο ώρες, και Τζουμπάτ που απέχει τέσσερις ώρες. Στα αριστερά της τελευταίας συναντάμε μετά από λίγο το ακρωτήριο Καραμπουρνού ( Αιναίο) και μέσα από το Σέδες και το Χόρτιατσι φτάνουμε μέσα σε τέσσερις ώρες στη Θεσσαλονίκη.
(Isambert, σ.63 -64)
Η Κατερίνη είναι μία πολίχνη στις όχθες του Πελίκα, και είναι η πρωτεύουσα αυτής της παραλίου επαρχίας, η οποία εκτείνεται κάτω από τα κράσπεδα του Ολύμπου. Η οθωμανική της συνοικία αποτελείται από αγορά, τζαμί, και κάποια μεγάλα σπίτια Μπέηδων. Ο υπόλοιπος πληθυσμός της πόλης είναι Έλληνες γεωργοί. Ο περιηγητής Leak ξεγελάστηκε από το όνομα και τοποθέτησε εδώ την πόλη Patera των Πευτιγγεριανών πινάκων.
(Isambert,σ.73)
Για να περιηγηθεί κάποιος από αυτό το στενό εγκατελείπει από τα βοριοδυτικά την Κατερίνη και διέρχεται τα τελευταία οροπέδια των πιερικών βουνών. Λίγο πριν από την Πέτρα και από το στενό της από την αριστερή μεριά σε μικρή απόσταση μιάμισης λεύγας, συναντούμε από το αντίθετο ύψωμα του φαραγγιού την Μονή της Πέτρας, που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο, και βρίσκεται στο μέσον δάσους και βοσκοτοπιών, και βρίσκονται έξω από τις πιο απόκρυμνες κορυφές του Ολύμπου.
(Isambert,σ.74)
Σ’ αυτό το σημείο εγκαταλείπει τα μουλάρια και βαδίζει επί τέσσερις περίπου ώρες σε έναν ατελείωτο λόφο που αποκαλείται Μαύρος λόγγος, εξαιτίας των μεγάλων ελάτων που την καλύπτουν από πάνω εως κάτω. Στην έξοδο δε αυτού του δάσους υπάρχει και το τελευταίο όριο της βλάστησης. Από εκείνο το σημείο και έπειτα το βουνό είναι φαλακρό και πετρώδες. Τότε βρίσκεται στη μέση ενός μεγάλου αμφιθεάτρου, στο οποίο υψώνονται κάθετα μεγάλοι βράχοι, οι οποίοι συνιστούν τον σχηματισμό αυτού του αμφιθεάτρου από τις κατωφέρειες των υψηλότατων κορυφών που βρίσκονται γύρω από τις ψηλές κορυφές. Εδώ δεν υπάρχει βλάστηση, το χιόνι μάλιστα διατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου μέσα στις ρωγμές των βράχων. Στο βάθος του κύκλου υψώνεται στα βόρεια ο Καλόγηρος, μία από τις υψηλότερες κορυφές του Ολύμπου, πάνω στην οποία βρίσκεται σύμφωνα με την παράδοση ο τάφος του Αγίου Διονυσίου.
(Isambert, σ.82)
Σύμφωνα με τον περιηγητή Heuzey, μπορεί κανείς να δει από τις κορυφές του Ολύμπου όλη τη Μακεδονία από τη μία μεριά και από την άλλη μεριά όλη τη Θεσσαλία, της οποίας τα ποτάμια και οι λίμνες φαίνονται ακριβώς όπως είναι χαραγμένα πάνω στους χάρτες. Προς τα ανατολικά η θάλασσα διαγράφει έναν απέραντο κύκλο, που εκτείνεται ως πέρα στο νησί της Σκύρου, προς τα δυτικά δε η ραχούλα της Πίνδου σχηματίζει έναν ορίζοντα μέσα από το οδοντοτό της τείχος.
(Isambert, σ.83)
Οι Έλληνες ήρθαν στα μέρη του Ολύμπου μετά από Πελασγούς, συνέχισαν την παράδοση που βρήκαν και όρισαν και εκείνοι με τη σειρά τους τον Όλυμπο ως την κατοικία και των θεών που έφεραν μαζί τους. Οι Έλληνες από τα πρώιμα ακόμη χρόνια κατοικούσαν στις πεδιάδες της Θεσσαλίας από τις οποίες και έβλεπαν μπροστά τους κάθε μία από τις ψηλές κορυφές του Ολύμπου. Από εκείνο το σημείο βγήκε και η θρησκεία τους που είναι απότοκος ποικίλων παραδόσεων. Ο Όλυμπος υπήρξε εκείνος ο τόπος πάνω στον οποίο οι Θεοί των Ελλήνων απογυμνώθηκαν από τα αρχαία τους σύμβολα και περιβλήθηκαν μία πιο ανθρώπινη και ποιητικότερη μορφή.
(Isambert, σ.84)
Το όνομα του Ολύμπου πολλαπλασιαστικέ στον ελληνικό κόσμο. Το ίδιο όνομα φέρουν βουνά στη Λέσβο, τη Σμύρνη, στη ραχιά της Ίδης και του Ταύρου, στην Κύπρο τη Μοισία τη Βιθυνία, και αλλού.
(Isambert, σ.84)
Ακόμη και σήμερα οι Έλληνες που κατοικούν γύρω από τον Όλυμπο, θεωρούν αυτό το βουνό ως ένα πολύ διαφορετικό βουνό από τα άλλα. Διατείνονται πως εκεί υπάρχει κάτι το εξαίσιο. Οι κλέφτες το απέδιδαν στο ξεχωριστό του αέρα, το χιόνι και τις ψυχρές του πηγές που έχουν θαυμάσιες ιδιότητες. Στα δημοτικά τραγούδια τον ύμνησαν ως παράδεισο, στο οποίο έρχονταν για να ανακουφιστούν από τους αγώνες που γίνονταν στις πεδιάδες. Εκεί το σώμα καθίσταται πιο ρωμαλέο, οι πληγές θεραπεύονται από μόνες τους και το σώμα καθίσταται πιο εύκαμπτο. Ακόμα και οι Τούρκοι αποκαλούν τον Όλυμπο Σεμαβάτ – Εβή, που σημαίνει κατοικία των Ουρανίων.
(Isambert,σ. 84 – 85)
Πέρα από τον Πηνειό η οδός κλίνει προς τα δεξιά. Σ’ αυτό το σημείο αποχαιρετούμε την τερπνή θέα του θερμαϊκού κόλπου, του Ολύμπου και του Άθω, των νησιών Σκοπέλου, Σκιάθου, Χελιδρομίων, τα οποία φαίνονται από τα νότια. Περνάμε τον Δερβέν Μπαμπά έναν μικρό αλβανικό σταθμό που χρησιμεύει για την φύλαξη της ενδοχώρας και εισερχόμαστε στη κοιλάδα των Τεμπών, που σήμερα αποκαλείται Λυκόστομο. Η Θεσσαλία σχημάτιζε κάποτε μία απέραντη λίμνη που αποξηράνθηκε από έναν σεισμό που διαχώρισε τον Όλυμπο από την Όσσα. Έτσι σχηματίστηκε η κοιλάδα των Τεμπών, μέσω της οποίας συγκοινωνεί η βόρειος Θεσσαλία με την θάλασσα.
(Isambert,σ.90 – 91)
Ενώ στην δεξιά όχθη του Πηνειού οδοιπορεί κάποιος μέσα από έναν τερπνό λειμώνα, στην αριστερή του όχθη που είναι από τη μεριά του Ολύμπου, ποτέ δεν κατορθώθηκε να χαραχθεί μία οδός μεταξύ των βράχων και της κοίτης του ποταμού. Στα κλίτη του Ολύμπου σε μεγάλο ύψος φαίνονται σπίτια που κάποτε κατοικούνταν από ερημίτες. Η αρχαία οδός ακολουθεί τη δεξιά όχθη και ακόμη και σήμερα φαίνονται τα ίχνη της. Στο μέρος όπου ο Πηνειός σχηματίζει ένα νησάκι αρκετά ευμέγεθες ο δεξιός βραχίονας του στενεύει σε ένα ελληνικό τοίχο που είναι χτισμένος από μεγάλα λιθάρια και ο οποίος χρησίμευε πιθανότατα προς την άμυνα της αρχαίας οδού και ως πρόχωμα κατά των πλημμυρών του ποταμού.
(Isambert, σ.93)

Αυτοί οι τύμβοι βρίσκονται στην τελευταία πλαγιά του βουνού, όπου στο ένα μίλι στα αριστερά ξεκινάει ένας απέραντος βάλτος, ο οποίος εκτείνεται ως το σημείο να μπορεί να φαίνεται νότια προς την θάλασσα και δυτικά προς την οροσειρά του Ολύμπου τα οποία πλαισιώνουν τις πεδιάδες στα δυτικά.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ.260)
Ο ποταμός Koludén Kiúpresi ενώνει το όρος των Γιαννιτσών με μία οροσειρά η οποία είναι η συνέχεια του Ολύμπου.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ.269)
Η βουνοκορφή δεξιά των Βοδενων ονομάζεται Nitjé και ενώνεται με το Παλαιόκαστρο στα δυτικά. Είναι το υψηλότερο σημείο της οροσειράς μετά τον Όλυμπο.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 270)
Η Νάουσα είναι ελληνική πόλη, οι Βούλγαροι δεν εξασφάλισαν την κατοχή της οροσειράς του Ολύμπου στο νότιο άκρο των Βοδενών.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ.284)
Η πεδιάδα κοντά στο λόφο του Πλαταμώνα είναι ακαλλιέργητη μέχρι και την Κατερίνη. Το ποτάμι του Πλαταμώνα, ακριβώς στο σημείο της ένωσής του με τη θάλασσα, είναι ένας φαρδύς χείμαρρος, ο οποίος πέφτει από ένα τεράστιο χάσμα, το οποίο χωρίζει το υψηλότερο σημείο του Ολύμπου από τις κατώτερες κορυφές που καταλήγουν στις βουνοπλαγιές των Τεμπών. (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ. 405)
Η κορυφή του όρους Όλυμπος, καθώς με τόση ακρίβεια το περιγράφει ο Όμηρος, αναδύεται ανάμεσα στις απόκρημνες πλευρές του φαραγγιού του Λιτόχωρου. (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ. 407)
Δεν διακρίνονται απομεινάρια του λιμανιού της Πύδνας ούτε από το Ayan (Άνω Άγιος Ιωάννης Πιερίας), ούτε από το Κίτρος. Ωστόσο η ακτογραμμή έχει αλλάξει σημαντικά από τις προσχώσεις του Ολύμπου και του Πιερικού βουνού. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 434 – 435)
Στην Πιερία, πιθανόν,( ο Όμηρος) περιλαμβάνει τα εδάφη ανάμεσα στον Πηνειό και τον Αλιάκμονα ή, όπως περιγράφει ο Ησίοδος την Πιερία, τα εδάφη γύρω από τον Όλυμπο ( Οι περί Πιερίην καί Όλυμπον δώματ’ έναιον. Ap. Const. Porph. ubi sup.). Στην Ημαθία περιλαμβάνει την όμορφη περιοχή πέρα από τον Αλιάκμονα και στην ανατολική πλευρά της Ολυμπιακής κορυφογραμμής. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 446)
Τα δέκα στάδια (6050 πόδια) κάθετου υψόμετρου που ο Ξεναγόρας αποδίδει στην κορυφή του Ολύμπου πάνω από το Πύθιο μοιάζει να μην είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα , και αυτό είναι ασυνήθιστο σε αρχαίους υπολογισμούς αυτού του είδους, το λάθος είναι πιο πιθανή η έλλειψη παρά η υπερβολή. Μπορεί να παρατηρηθεί εδώ, ότι το όνομα Όλυμπος, που τώρα αποδίδεται στο όρος, όχι μόνο από τους κατοίκους αλλά από όλα τα γειτονικά μέρη της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας δεν είναι μια σύγχρονη παραφθορά αλλά η αρχαία διαλεκτική μορφή από τις αιολικές φυλές της Ελλάδας που συνήθως υποκαθιστούν το έψιλον με το όμικρον όπως στην περίπτωση του Ορχομενού που οι Βοιωτοί λένε Ερχομενό . Εάν το Πύθιο ήταν η τοποθεσία όπου υπέδειξα θα μπορούσαμε με κάποια πιθανότητα να τοποθετήσουμε την Άζωρο στην Βουβάλα. Όπως ο Στράβωνας σημειώνει ότι η Άζωρος ήταν σε 120 στάδια απόσταση από την Οξύνεια στο Ίον, παραπόταμο του Πηνειού, μπορεί να συναχθεί ότι, εάν η απόσταση είναι σωστή ή και όχι , η Άζωρος ήταν η πιο νοτιοδυτική από τις πόλεις της Τριπολίτιδος που συμφωνεί με την θέση Βουβάλα.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.342)
Ήδη έχω παρατηρήσει ότι τα βουνά που υψώνονται από τη δεξιά όχθη του Βιστρίτσα και εκτείνονται από την κοιλάδα των Γρεβενών σε αυτή της Βέροιας, ήταν τα αρχαία Καμβούνια, που αναφέρονται από τον Λίβιο, από τον οποίον δηλώνεται επιπλέον, ότι το πέρασμα των Σερβίων είναι το πέρασμα σε αυτά τα βουνά, που επίσης λέγεται Βωλουστάνα. Η ασφάλεια του περάσματος αυτού ήταν τόσο σημαντική για τον Περσέα, στην προσέγγιση του ύπατου Μάρκου Φιλίππου, στο τρίτο έτος του τελευταίου μακεδονικού πολέμου, που το κατέλαβε με 10.000 άνδρες. Ήταν πιθανώς το ίδιο πέρασμα μέσω του οποίου ο Περσέας εισέβαλε στην Θεσσαλία στο πρώτο έτος του πολέμου. Από αυτό το πέρασμα ο ύπατος Οστίλιος εισέβαλε στην Μακεδονία το επόμενο έτος και ήταν ένας από τους δρόμους προς τη Μακεδονία σχεδιασμένος από τον Μάρκο όταν στρατοπέδευσε ανάμεσα στην Άζωρο και στην Δολίχη , πριν αποφασίσει να οδηγήσει το στράτευμα του κατά μήκος του Ολύμπου μέσω της Λαπάθου. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 338)
Η Περραιβία της Τριπολίτιδος ονομάστηκε έτσι επειδή περιλάμβανε τις τρεις πόλεις του Πυθίου, της Αζώρου και της Δολίχης. Από αυτές, το Πύθιο μοιάζει να βρίσκεται ακριβώς στους πρόποδες του Ολύμπου, όντας ακριβώς το σημείο όπου ο Ξεναγόρας , γεωμέτρης και ποιητής, μέτρησε το κάθετο ύψος του Ολύμπου, που βρισκόταν στον δρόμο κατά μήκος του όρους από την Πέτρα, όπου και ο Λίβιος και ο Πλούταρχος συνδέουν το Πύθιο με την Πέτρα, περιγράφοντας την πορεία από όπου ο Σκιπίωνας Νασικάς διέσχισε το όρος του Ολύμπου στα μετόπισθεν της θέσης του Περσέα στον Ενιπέα. Φαίνεται, λοιπόν, χωρίς αμφιβολία, ότι το Πύθιο ήταν στην άκρη του κάμπου μεταξύ Κοκκινοπλού και Λιβαδιού, αν και δεν εξακρίβωσα την ύπαρξη οικιστικών καταλοίπων σε αυτήν την περιοχή. Μαθαίνουμε από το επίγραμμα στο οποίο αναφερθήκαμε ότι το όνομα του Πυθίου προέρχεται από ναό του Απόλλωνα Πυθίου προς τιμήν του οποίου, προκύπτει από άλλο συγγραφέα, ότι εορτάζονταν περιοδικώς κάποιοι αγώνες.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 341)
Στα νότια της πεδιάδας της Καρυάς και διαχωρισμένη από αυτή μόνο από την κορυφογραμμή του Ολύμπου βρίσκεται η παράλληλη κοιλάδα του Εζερού, περίπου μισή σε μέγεθος από αυτή της Καρυάς και ονομασμένη έτσι από μια λίμνη που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι της πεδιάδας. Η λίμνη του Εζερού είναι προφανώς η αρχαία Άσκουρις. Στα ανατολικά αυτής της πεδιάδας υπάρχει και άλλη, όχι πολύ μακριά από τις κορυφές που εσωκλείουν το πέρασμα των Τεμπών στα βόρεια. Η πεδιάδα αυτή χωρίζεται μόνο με την κορυφογραμμή του Ολύμπου από καλλιεργημένη περιοχή γύρω από την πόλη της Ραψάνης ή Ραψιάνης, που έχει θέα στον Πηνειό, και στα νότια εσωκλείεται από το όρος Όσσα και τα Αμπελάκια. Στην κορυφογραμμή στα δυτικά της Ραψάνης είναι τα κατάλοιπα ενός αρχαίου φρουρίου, πιθανώς η Λάπαθος, του οποίου ίσως το όνομα Ραψάνη αποτελεί παραφθορά. Καθώς η κοιλάδα της Καρυάς και τα φαράγγια των ποταμιών του Ελασσονίτικου και του Πλαταμώνα διαμορφώνουν ένα πέρασμα ανάμεσα στον Όλυμπο και στις μικρότερες κορυφές που εκτείνονται στις πεδιάδες της Ελασσόνας , της Λάρισας, και στα Τέμπη, τα βουνά χωρίζονται από την πεδιάδα του Εζερού. Η δυτική πλευρά τους είναι προφανώς το όρος Τίταρος που εφάπτεται στον Όλυμπο, όπως σημειώνει ο Στράβων. Η ανατολική πλευρά φέρει το ίδιο όνομα με το οχυρό της Λαπάθου, που βρίσκεται πάνω από αυτές τις κορυφές. Η απόσταση από την Καρυά στο Εζερό υπολογίζεται σε δυο ώρες και από εκεί στη Ραψάνη τρεις ώρες. Ανάμεσα στην Καρυά και στην Ελασσόνα υπάρχουν δυο άλλα χωριά στο βουνό , η Σκαμνιά, που δεν είναι μακριά, από τη βόρεια πλευρά της πεδιάδας της Καρυάς, απόσταση μιάμιση ώρα από την πόλη, και η Μπολιάνα μια ώρα από τη Σκαμνιά, κοντά στη δυτική άκρη της κοιλάδας της Καρυάς, όπου υπάρχουν κάποια οικιστικά κατάλοιπα αρχαίας πόλης που ονομάζονται Κονίσπολη. Η πόλη αυτή βρίσκεται στην διακλάδωση των υδάτων που ρέουν σε μια πορεία προς την πεδιάδα του Καρυά, και από την άλλη διαμορφώνουν τις πηγές του Ξεριά ή ποταμός της Τσαρίτσανης. Η Κονίσπολη μοιάζει να είναι το Ευδίερο του Λίβιου, δεκαπέντε μίλια από το ρωμαϊκό στρατόπεδο, ανάμεσα στην Άζωρο και την Δολίχη, προς την κατεύθυνση της Άσκουρις και της Λαπάθου. Οι πηγές του κυρίως ποταμού του Τιταρήσιου είναι στην κύρια πτέρυγα του Ολύμπου ανάμεσα στην Σκαμνιά και στον Σελό, και κυρίως σε μια πηγή που βρίσκεται δυο ή τρεις ώρες στα βορειοανατολικά της Ελασσόνας. Αφήνοντας πίσω τα φαράγγια του Ολύμπου προσεγγίζει την Ελασσόνα, από τα βορειοανατολικά, κατευθύνεται νότια μέσα στην πόλη, από εκεί ρέει δυτικά, κοντά στους πρόποδες των λόφων στη βόρεια πλευρά της πεδιάδας. (Leake, τομ.ΙΙΙ,σσ. 350-351)
Μπορεί να παρατηρηθεί εδώ, ότι το όνομα Έλυμπος, που τώρα αποδίδεται στο όρος, όχι μόνο από τους κατοίκους αλλά από όλα τα γειτονικά μέρη της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας δεν είναι μια σύγχρονη παραφθορά αλλά η αρχαία διαλεκτική μορφή για τις αιολικές φυλές της Ελλάδας που συνήθως υποκαθιστούν το έψιλον με το όμικρον όπως στην περίπτωση του Ορχομενού που οι Βοιωτοί λένε Ερχομενό. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 342)
Το σύγχρονο όνομα Ελασσόνα, δύσκολα θεωρείται παραφθορά, όντας στην συνήθη ρωμαϊκή μορφή, της τρίτης πτώσης της Ελασσόνας, όπως γράφει ο Μελέτιος. Το αρχικό έψιλον είναι μια διαλεκτική παρέκκλιση, όπως Έλυμπος για Όλυμπος και Ερχομενός για Ορχομενός, όλα στη συνήθη τοπική μορφή, παρόλο που ο Όμηρος και οι μεταγενέστεροι συγγραφείς προτίμησαν το όμικρον αντί του έψιλον, ως πιο συνηθισμένο σε άλλα μέρη της Ελλάδας. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 346)
Τα φαράγγια του Ελασσονίτικου και του Ξεριά αποτελούν τις φυσικές κορυφές στις άνω περιοχές του Ολύμπου, όπου υπάρχουν αρκετά μεγάλα χωριά και κάποιες καλλιεργούμενες πεδιάδες που βρίσκονται ανάμεσα στην νότια πρόσοψη αυτού του βουνού, και οι κορυφές προεξέχουν από τα Τέμπη και την πελασγική πεδιάδα. Μέσα από αυτή την περιοχή ο ύπατος Μάρκος Φίλιππος ο Πέμπτος διέσχισε το πέρασμα των Τεμπών και εισέβαλε από την Περραιβία στην μακεδονική ακτή στο τρίτο έτος του τελευταίου μακεδονικού πολέμου. Το πέρασμα από αυτό το σημείο της κορυφογραμμής του Ολύμπου διαμορφώνεται όπως όλες οι φυσικές πορείες πάνω από ψηλά όρη, από δύο ποτάμια που ρέουν από το ίδιο διάσελο ή κορυφή, σε αντίθετες κατευθύνσεις. Ένα από αυτά είναι το Ελασσονίτικο ή Τιταρήσιος, το άλλο το ποτάμι του Πλαταμώνα. Οι κορυφές των αντίστοιχων χαράδρων μέσω των οποίων ρέουν, διαχωρίζονται μόνο από μια πεδιάδα, στους νότιους πρόποδες των άνω υψών του Ολύμπου, που περιλαμβάνουν το χωριό Καρυά, ένα από τα μεγαλύτερα του βουνού. Η πεδιάδα αυτή είναι περίπου 5 μίλια σε μήκος, από τα ανατολικά στα δυτικά, και αποτελεί την μεγαλύτερη επίπεδη επιφάνεια στον Όλυμπο. Όπως άλλες παρόμοιες πεδιάδες στα όρη της Ελλάδας προμηθεύει μόνο σίκαλη και βοσκότοπους για τα κοπάδια. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σσ. 348-349)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Από αυτό το σημείο στα δυτικά μία σειρά βουνών μονοπωλεί τη θέα σε όχι τόσο μεγάλη απόσταση, σχηματίζοντας το ακραίο τέλος της αλυσίδας του Βερμίου, με το πιο εντυπωσιακό του σημείο την κορυφή του που αποκαλούνταν Πιέρια όρη στους αρχαίους χρόνους, αλλά ακόμη και το όλον είναι λίγο μπροστά στο μέγα βουνό των Θεών, το οποίο βρίσκεται ακριβώς στα νότια, και του προσδίνει μία απερίγραπτα μεγαλόπρεπη εμφάνιση, καθώς υψώνεται με τη μία σε όλο του το ύψος στα 10.000 πόδια άμεσα από την πεδιάδα, με απότομους γκρεμούς στα ψηλότερα σημεία του και κάτω σε αμέτρητες αντηρίδες, οι οποίες χωρίζονται ξανά και ξανά σε μικρότερα ρήγματα και κοιλάδες οι οποίες καλύπτονται από πυκνά δάση. (Tozer,τομ.ΙΙ,σ. 5-6)
Μοναστήρι που βρίσκεται σε απομονωμένο σημείο πάνω σε βουνοπλαγιά του Ολύμπου. Το όνομα του μοναστηριού δεν είναι Αγία Τριάδα, όπως αναφέρουν οι Leake και Heuzey, γιατί αυτό το όνομα δεν είναι κατάλληλο όπως σε άλλα μοναστήρια στον Όλυμπο, τα οποία είναι όλα αφιερωμένα στην Αγία Τριάδα- αλλά στον Σπαρμό υπάρχει και η ονομασία «Λόφος καλαμποκιού» , η οποία προέρχεται από την πλαγιά κάτω από αυτό, σχεδόν το μόνο σημείο στην περιοχή που επιδέχεται καλλιέργεια.
Η θέση του είναι αρκετά εντυπωσιακή, καθώς βρίσκεται ανάμεσα σε δέντρα στην πλαγιά ενός στενού φαραγγιού, σε ένα κομμάτι γης που βρίσκεται κάτω από τα τεράστια δυτικά αντερείσματα του Ολύμπου, σε ύψος μεγαλύτερο από εκείνο του Αγίου Διονυσίου, πάνω από τη θάλασσα. Αλλά τα κτίρια είναι εξίσου τραχιά με εκείνα στην Παναγία Κανάλια• δεν υπάρχει καμία προσπάθεια αρχιτεκτονικού σχεδιασμού , ούτε κανένα Βυζαντινό έργο, τα οποία συνήθως βρίσκονται σε τέτοια ιερά.
Τις παλιές εποχές, όταν ο Όλυμπος ήταν ένα από τα σημαντικά αρχηγεία των Κλεφτών, ο Σπαρμός ήταν γνωστός ως ένα από τα αγαπημένα τους κρησφύγετα. (Tozer,τομ.ΙΙ,σσ. 37-39)
Βουνό που υψώνεται στα ανατολικά και είναι το υψηλότερο σημείο της συγκεκριμένης πλευράς του Ολύμπου. Αποκαλείται από το Heuzey, Μεταμόρφωση ή κορυφή της Μεταμόρφωσης και είναι το ίδιο σημείο το οποίο οι μοναχοί της μονής της Παναγίας Κανάλιας αποκαλούν Δουρζάνι. (Tozer,τομ.ΙΙ,σ. 41)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.