Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Έχοντας εξακριβώσει την τοποθεσία του Δίον, δεν είναι δύσκολο, μετά την ξενάγηση στον Όλυμπο να σκιαγραφήσουμε την ιστορία του 3ου και 4ου έτους του Περσικού πολέμου. Αυτό θα ήταν το πιο ενδιαφέρον σύμφωνα και με την αρχή που ακολούθησε ο Λατίνος ιστορικός. Στην περιγραφή της εν λόγω εκστρατείας, ο Πολύβιος, ο οποίος ήταν ο ίδιος παρών κατά τη διάβαση του Ολύμπου, έφτασε στο Ρωμαϊκό στρατόπεδο στην Περραιβία για μία αποστολή της Αχαϊκής Συμπολιτείας , λίγο πριν ξεκινήσει η εκστρατεία. Ο ύπατος,Μάρκιος Φίλιππος , έχοντας κατασκηνώσει στην Αμβρακία την άνοιξη με 5.000 άνδρες για τον ανεφοδιασμό και έχοντας τις λεγεώνες στη Θεσσαλία, προέλαυνε από εκεί στις Θεσσαλικές πεδιάδες, που τις γνώριζε από τον προκάτοχό του, Οστίλιο. Ο Μάρκιος, έλαβε την διοίκηση όλων των δυνάμεων, προήλασε στην Περραιβία, όπου κατασκήνωσε στην Τριπολίτιδα, ανάμεσα στην Άζωρο και τη Δολίχη, σκοπεύοντας να μεταφέρει τον πόλεμο άμεσα στην ίδια τη Μακεδονία. Το ερώτημα , ποια η πορεία της διαδρομής από την οποία έπρεπε να εισέλθει στο βασίλειο ήταν υπό εξέταση κατά τη διάρκεια της προέλασης και ήταν ακόμα αναποφάσιστος, όταν ο Περσέας, ακούγοντας για τον ερχομό των εχθρών, κατέλαβε όλα τα περάσματα. 10.000 άνδρες ελαφρού πεζικού ήταν σταθμευμένοι στο πέρασμα ή πέρασαν από τα Καμπούνια όρη, ονομαζόμενα Βολουστάνα. Από τα όρη αυτά ο Οστίλιος είχε πρόσβαση στην Ελίμεια την προηγούμενη χρονιά: 12.000 άνδρες υπό τον Ιππία στη Λάπαθο, βορειότερα από τη λίμνη Άσκουρι και δυνάμεις που είχαν παραμείνει στο Δίον, από όπου και ο Περσέας παρατάχθηκε στην ακτή ανάμεσα στο Δίον, την Ηράκλεια και τη Φίλα.
(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 416-417)
Όντας το πιο ευθύ και εύκολο πέρασμα ανάμεσα στα Καμβούνια Όρη, είναι το φυσικό πέρασμα ανάμεσα στη Μακεδονία και την Περραιβία. Είναι τώρα ο πιο σημαντικός σταθμός του ουλαμού του Δερβέν Αγά στο Μπεϊλίκι και ο δρόμος από τη Λάρισα και τα Τρίκαλα στα Μπιτόλια, από όπου η πρώτη αφετηρία είναι το Καλιάρι και η δεύτερη η Φλώρινα. Ο δρόμος από το κάστρο στις Πόρτες είναι ευρύς και επίπεδος και αποτελεί φυσικό άνοιγμα στο βουνό.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 332)
Η Πέτρα βρίσκεται σε έναν μεγάλο απομονωμένο βράχο, αποσχισμένο με φυσικό τρόπο και χωρισμένο από το γειτονικό βουνό. Ο δρόμος περνάει μέσα από το άνοιγμα και μετά κατέρχεται στην πεδιάδα της Κατερίνης, η οποία, χωρίς αμφιβολία αποτελεί τμήμα της αρχαίας Πιερίας της Μακεδονίας και απεικονίζεται η τοποθεσία της Πέτρας από τον Λίβιο, ο οποίος δείχνει την Πέτρα σαν πόλη της Πιερίας στο σύνορο αυτής της επαρχίας στο πέρασμα που οδηγεί στην παραθαλάσσια πεδιάδα από την Περραιβία. Η απόσταση από το Λιβάδι στην Κατερίνη υπολογίζεται σε δέκα ώρες. Υπάρχει και άλλος δρόμος που οδηγεί πάνω από την ίδια κορυφογραμμή, από τα Σέρβια, μέσω Βελβεντού, στην Κατερίνη. Όμως δεν είναι τόσο εύκολο όσο από το πέρασμα της Πέτρας και υπάρχει αμφιβολία αν υπήρχε αυτό το πέρασμα στην αρχαιότητα όχι από την Θεσσαλία στη Μακεδονία αλλά από την Ελίμεια της Άνω Μακεδονίας στην Πιερία της Κάτω Μακεδονίας.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 337)
Δεν απομένει αμφιβολία ότι οι κοιλάδες ανάμεσα στα Καμβούνια όρη και στον Όλυμπο που συνορεύει στα βόρεια με την Ελίμεια και την Πιερία και που εκτείνονται από τις Πόρτες και το βουνό στο Λιβάδι στα νότια- λίγα μίλια από την Ελασσόνα- αποτελούσαν το τμήμα της Περραιβίας που λέγεται Τριπολίτις. Και μοιάζει εξίσου προφανές από άλλες δύο περιπτώσεις, μια από τις οποίες στον πρώτο μακεδονικό πόλεμο, η άλλη στην εκστρατεία του Αντίοχου 9 χρόνια μετά, όπου η Περραιβία που περιλάμβανε την πόλη των Περραιβών, την Κυρετία και άλλες πόλεις, στα νότια της Τριπολίτιδας, που συμπεριλαμβάνονται στην Πελασγιώτιδα και στη Λάρισα, περιλαμβάνει τις κοιλάδες της Ελασσόνας και του Δεμίνικου.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 339)
Μέσα από τα περάσματα αυτά που αναφέρουν ο Λίβιος και αργότερα ο Πολύβιος μπορούμε να διαλευκάνουμε την ασάφεια με την οποία ο Στράβων με το ελλιπές του κείμενο, αναφέρεται στη γεωγραφία αυτού του σημείου της Ελλάδας και συγχέει την Περραιβία της Τρίπολης, με την Πελαγονία της Τρίπολης, η οποία ήταν σε απόσταση περίπου ογδόντα μιλίων. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 340)
Η Περραιβία της Τριπολίτιδος ονομάστηκε έτσι επειδή περιλάμβανε τις τρεις πόλεις του Πυθίου, της Αζώρου και της Δολίχης. Από αυτές, το Πύθιο μοιάζει να βρίσκεται ακριβώς στους πρόποδες του Ολύμπου, όντας ακριβώς το σημείο όπου ο Ξεναγόρας , γεωμέτρης και ποιητής, μέτρησε το κάθετο ύψος του Ολύμπου, που βρισκόταν στον δρόμο κατά μήκος του όρους από την Πέτρα, όπου και ο Λίβιος και ο Πλούταρχος συνδέουν το Πύθιο με την Πέτρα, περιγράφοντας την πορεία από όπου ο Σκιπίωνας Νασικάς διέσχισε το όρος του Ολύμπου στα μετόπισθεν της θέσης του Περσέα στον Ενιπέα. Φαίνεται, λοιπόν, χωρίς αμφιβολία, ότι το Πύθιο ήταν στην άκρη του κάμπου μεταξύ Κοκκινοπλού και Λιβαδιού, αν και δεν εξακρίβωσα την ύπαρξη οικιστικών καταλοίπων σε αυτήν την περιοχή. Μαθαίνουμε από το επίγραμμα στο οποίο αναφερθήκαμε ότι το όνομα του Πυθίου προέρχεται από ναό του Απόλλωνα Πυθίου προς τιμήν του οποίου, όπως προκύπτει από άλλο συγγραφέα, εορτάζονταν περιοδικώς κάποιοι αγώνες.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 341)
Τίποτα δεν μπορεί να δείξει πιο έντονα την σημασία του περάσματος του Πυθίου και της Πέτρας όπως οι πολλές περιπτώσεις που παρατηρούνται σε σχέση με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των αρχαίων. Ο Ξέρξης έστειλε εμπροσθοφυλακή από αυτόν τον δρόμο στην Περραιβία , αφού στρατοπέδευσε με το ένα τρίτο του στρατεύματός του στην Πιερία προετοιμάζοντας την πορεία του . Ο Βρασίδας μετά την γρήγορη πορεία του στην Θεσσαλία και την Περραιβία , στο όγδοο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου, πέρασε από το ίδιο πέρασμα στο Δίον. Ο Αγησίλαος, επιστρέφοντας στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία, το έτος 394 π. Χ., εισήλθε στη Θεσσαλία από τη Μακεδονία, από το ίδιο πέρασμα. Ο Κάσσανδρος, το 316 π.Χ., διέσχισε τον ίδιο δρόμο προχωρώντας από την Πελοπόννησο κατά της Ολυμπιάδος στην Πύδνα. Και τέλος, αυτό το πέρασμα έδωσε στον Αιμίλιο Παύλο, το έτος 168 π.Χ., τα μέσα για να εξαναγκάσει τον Περσέα να υποχωρήσει από την ισχυρή του θέση στον Ενιπέα, μόλις πληροφορήθηκε ότι ο Σκιπίων Νασίκας ανέτρεψε την μακεδονική φρουρά στην Πέτρα και κατήλθε στις πεδιάδες στα μετόπισθεν της θέσης του βασιλιά στον Ενιπέα.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 343)
Τα φαράγγια του Ελασσονίτικου και του Ξεριά αποτελούν φυσικές ανόδους στις άνω περιοχές του Ολύμπου, όπου υπάρχουν αρκετά μεγάλα χωριά και κάποιες καλλιεργούμενες πεδιάδες που βρίσκονται ανάμεσα στην νότια πρόσοψη αυτού του βουνού ενώ οι κορυφές προεξέχουν από τα Τέμπη και την πελασγική πεδιάδα. Μέσα από αυτή την περιοχή ο ύπατος Μάρκος Φίλιππος ο Ε’ διέσχισε το πέρασμα των Τεμπών και εισέβαλε από την Περραιβία στην μακεδονική ακτή στο τρίτο έτος του τελευταίου μακεδονικού πολέμου. Το πέρασμα από αυτό το σημείο της κορυφογραμμής του Ολύμπου διαμορφώνεται όπως όλες οι φυσικές πορείες πάνω από ψηλά όρη, από δύο ποτάμια που ρέουν από το ίδιο διάσελο ή κορυφή, σε αντίθετες κατευθύνσεις. Ένα από αυτά είναι το Ελασσονίτικο ή Τιταρήσιος, το άλλο το ποτάμι του Πλαταμώνα. Οι κορυφές των αντίστοιχων χαραδρών μέσω των οποίων ρέουν, διαχωρίζονται μόνο από μια πεδιάδα, στους νότιους πρόποδες των άνω υψών του Ολύμπου, που περιλαμβάνουν το χωριό Καρυά, ένα από τα μεγαλύτερα του βουνού. Η πεδιάδα αυτή είναι περίπου 5 μίλια προς τα νότια με τη μεγαλύτερη απόσταση επιπέδου πάνω από τον Όλυμπο. Όπως άλλες παρόμοιες πεδιάδες στα όρη της Ελλάδας παρέχει μόνο σίκαλη και βοσκότοπους για τα κοπάδια. Στα υψώματα με έλατα, στα βόρεια, βρίσκεται το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, κοντά σε χείμαρρο που ρέει από εκεί, μέσα από την πεδιάδα της Καρυάς και από εκεί στον Πλαταμώνα. Η Αγία Τριάδα αποτελούσε για πολλά χρόνια αγαπημένο στέκι των ληστών του Ολύμπου μέχρι που το άγγιξε ο Αλή Πασάς με το ξίφος του και τα χωριά του βουνού μετατράπηκαν σε τσιφλίκια του ενώ οι κλέφτες σε αρματολούς για την προστασία του Πασά. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 348-349)
Καθώς ο Περσέας είχε αφήσει ένα πολύ δύσκολο αντίπαλο στην Περραιβία και στην Πιερία, δεν μπορούμε να πούμε ότι προχώρησε πιο πέρα από τον Αξιό από ό,τι ήταν αναγκαίο. Η Αλμάνα, ήταν πιθανώς κάτω από τα στενά του Ντεμίρκαπι, ανάμεσα στα Στενά και την Ειδομένη και η Ντεσουντάμπα 75 μίλια μακριά από εκεί, στην πορεία προς τον Δούναβη από την κοιλάδα του Moράβα κοντά στο Κουμάνοβο, έναν από τους παραπόταμους του Άνω Αξιού. Αυτό είναι το έσχατο νότιο άκρο που μπορεί να αποδοθεί στη Μαιδική προς την Παιονία και οι αντίστοιχες τοποθεσίες της Ντεσουντάμπα, Βυλάζωρα και Αλμάνα συμφωνούν απόλυτα με τις περιστάσεις στις οποίες αναφέρεται και ο ιστορικός έτσι ώστε ο Περσέας επιχείρησε να προμηθεύσει τους Κέλτες με εφόδια. Η Βυλάζωρα βρισκόταν στο επίκεντρο της πιο γόνιμης περιοχής της Παιονίας.(Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 472)
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.
Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.