Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

• Από τα πρώτα βήματα στην κοιλάδα του Αλιάκμονα νιώθουμε πως βρισκόμαστε σε γνήσιο τόπο των Ρουμήδων. Εδώ αφέντης είναι ο Έλληνας. Δάση κομμένα σύρριζα, λόφοι φαλακροί, μισοκαμμένα ξερόδεντρα, μακρινοί ορίζοντες χωρίς άλλη γραμμοσκιά έξω από κάποιο σύδεντρο από πράσινες βελανιδιές γύρω από ένα ξωκλήσι. Ο Έλληνας έχει κάνει εδώ τον τόπο γωνιά ελληνισμού. Από τη πρώτη ματιά και ως γενική εικόνα το λεκανοπέδιο του Αλιάκμονα θυμίζει τους κάμπους της Ρέσνας και του Μοναστηρίου. Ίδια γυμνή και ενιαία πλατωσιά, μέσα από τους λόφους και βουνά με μεγάλες πλαγιές. Τα ποτάμια που πέφτουν από τα δυτικά βουνά, έχουν σκάψει βαθιές κοίτες μέσα στην αρχαία λιμνογενή πεδιάδα, κοίτες παράλληλες μεταξύ τους από τα δυτικά στα ανατολικά και κάθετες στον κύριο ποταμό που κυλά από βορρά προς νότο κατά μήκος των ανατολικών λόφων. Τα ξερολάγκαδα αυτά ποικίλλουν σε εύρος, ανάλογα με τη δύναμη της νεροσυρμής που τα έσκαψε. Τα πιο στενά αρκούσε να τα σκεπάσει ένα γεφύρι με λίγες καμάρες. Τα πιο φαρδιά είναι γύρω στο χιλιόμετρο. Όλα όμως έχουν το ίδιο βάθος και έχουν βουλιάξει μέσα στη μαλακιά πρόσχωση, μέχρι να βρουν πιο στέρεο πέτρωμα, διαμορφώνοντας από τη μία και την άλλη τους πλευρά δύο τοιχώματα κάθετου ύψους τριάντα σαράντα μέτρων. Στις όχθες των ποταμών είναι εγκατεστημένοι μερικοί μυλωνάδες. Τα χωριά έχουν μείνει στα ψηλώματα, για να βλέπουν από μακριά τις συμμορίες που χιμούσαν από την Πίνδο και να φυλάγονται από τους αιφνιδιασμούς. Ο τόπος είναι σχεδόν έρημος.(Berard, σ. 375-376)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

• Μία ώρα μετά τη Χαλάστρα βρίσκεται το Κλειδί, όπου βρίσκεται και το αξιόλογο αρχαίο μνημείο, μία μεγάλη αψίδα ρωμαϊκής γέφυρας, η οποία να αντικατέστησε πιθανότατα μία αρχαιότερη μακεδονική που υπήρχε στη συμβολή των ποταμών Λουδία και Αλιάκμονα.
  (Isambert,σ.65)
• Ο ποταμός Άλκορδος ίσως να είναι το κρασοπούλι, ένας μεγάλος παραποτάμιος χείμαρρος του Αλιάκμονα.
  (Isambert,σ.69)

• Ο Πτολεμαίος, στην χωροθέτηση του Αιστραίον , Δόβηρος και του Αστραίου, υποδεικνύει ότι δεν είχαν μεγάλη απόσταση το ένα μέρος από το άλλο. Κάτι που αληθεύει με την προϋπόθεση ότι το Αστραίο ή Αιστραίο ήταν στον Στρούμιτζα, και η Δόβηρος κοντά στην Δοϊράνη. Στρυμόνας, Στρούμα, Αστραίο, και Στρούμιτζα μοιάζουν να είναι όλα διαλεκτικές τροποποιήσεις κάποιας γνήσιας λέξης της Μακεδονίας, που πιθανότατα σημαίνει ποταμός. Το όνομα Αστραίο, όπως παρατήρησα ήδη, αποδόθηκε στο κάτω τμήμα του Αλιάκμονα, και ο Βιστρίτσα φαίνεται να είναι παραφθορά ή σύγχρονη βουλγαρική μορφή του Αστραίο. Η πόλη Στρούμιτζα, οπότε, όπως και η προκάτοχός της, το Αστραίο, πήραν το όνομά τους από τον ποταμό στον οποίο βρίσκονται, όντας σε θέση εξαιρετικής σημασίας πάνω από τον κύριο παραπόταμο του Στρυμόνα, και τη φυσική πρωτεύουσα της κοιλάδας του. Το όνομα υπονοεί τουλάχιστον τον Στρυμόνα. (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ.467-8)
• Αυτό το Κίτιο βρισκόταν ανάμεσα στην Πέλλα και την Βέροια , το συμπέρασμα αυτό εξάγετε από το γεγονός ότι ο Βασιλιάς έκανε μία θυσία στην Αλκίδημο Αθηνά στην Πέλλα λίγο πριν συναντήσει το στρατό του στο Κίτιον. Έχοντας προελαύνει από εκείνο το σημείο μέσα σε μια μέρα μέχρι την λίμνη Βεγορίτιδα της Εορδαίας και την επόμενη μέρα στην Ελιμεία, όπου στρατοπέδευσε στην όχθη του Αλιάκμονα και από εκεί προχώρησε για να διασχίσει τα Καμβούνια Όρη για την Περραιβία. Γι’ αυτό το λόγο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η λίμνη Βεγορίτιδα ήταν το Κιτρίνι του Σαριγκιόλ. Όσον αναφορά η λίμνη Όστροβο δεν θα μπορούσε να βρίσκεται στην κατεύθυνση από την Πέλλα προς τον Αλιάκμονα, αν το Κίτιον δεν ήταν στα Βοδενά , ούτε και ο βασιλιάς θα μπορούσε να είχε εκστρατεύσει μέσα σε μία μέρα από αυτή τη λίμνη μέχρι τον Αλιάκμονα.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ.289)
• Το όνομα Βιστρίτσα υιοθετήθηκε από τους Έλληνες για τον Αλιάκμονα, και μολονότι η κατάληξη του ονόματος προδίδει μια σλαβική ρίζα πιθανότατα να είναι μια παραφθορά του ονόματος Αστραίος .Για τον Αστραίο πληροφορούμαστε από τον Αελιάν ότι υπήρχε ένας ποταμός με αυτό το όνομα ο οποίος έρρεε μεταξύ Θεσσαλονίκης και Βεροίας . Βέβαια αυτή δεν είναι μια σωστή περιγραφή του Βιστρίτσα καθώς ο ποταμός αυτός δεν διέσχιζε τον δρόμο Θεσσαλονίκης – Βέροιας. Επίσης το όνομα Βιστρίτζα ταιριάζει ακόμα λιγότερο στον ποταμό Μογλέντικο η στον ποταμό των Βοδενών καθώς αποκλίνει πάρα πολύ από αυτήν την πορεία που μας αποδίδει ο συγγραφέας και πράγματι κανένας ποταμός δεν ταυτίζεται με αυτήν την πορεία ούτε οι ποταμοί Άξιος και Λουδίας οι οποίοι φέρουν τα αρχαία τους ονόματα . Πιθανώς Αλιάκμονας να αποτελούσε την συνήθη ονομασία του ποταμού που διέσχιζε τα φαράγγια της Βέροιας από τον Βορρά και αντιστοίχως Αστραίος για το ποτάμι που τα διέσχιζε από τα νότια όπως ακριβώς σήμερα ο Ιντζεκάρα και ο Βιστρίτσα . (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 292 -293)
• Από την επισήμανση του Πολυβίου πληροφορούμαστε , η Κανδαβία οδός διέσχιζε την χώρα των Εορδαίων, ξεκινώντας από αυτήν των Λυγκιστών έως την Έδεσσα. Συνεπικουρούμενοι με τις ιστορικές πηγές που αναφέρονται, σε αυτό το γεγονός , όπως και ότι σε άλλο απόσπασμα του Λατίνου ιστορικού στο οποίο περιγράφει την προέλαση του Περσέα από το Κίτιο στην Κάτω Μακεδονία μέσα από την Εορδαία στην Ελίμεια και στον Αλιακμόνα, δυνάμεθα να εξετάσουμε την ακριβή κατάσταση στην Εορδαία . Η περιοχή αυτή δε μοιάζει να εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής πλευράς του όρους Βέρμιου, συμπεριλαμβανομένων του Οστρόβου και της Κατράνιτσας στα βόρεια, το Σαρηγκιόλ στο κέντρο και στα νότια οι πεδιάδες του Τζουμά, Μπουτζά και του Καραγιάννι, καθώς και τις κορυφογραμμές κοντά στην Κοζάνη και στην Κλεισούρα στη Σιάτιστα, που μοιάζουν να είναι τα φυσικά όρια της περιφέρειας. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.316)
• Καθώς ο Λυκόφρων συσχετίζει τη Γαλάδρα με την γη των Εορδαίων, και καθώς ο Στέφανος αποδίδει αυτήν την πόλη στην Πιερία, θα ήταν καλύτερο να αναζητήσουμε στην νότια απόληξη της Εορδαίας προς τον Αλιάκμονα και τα σύνορα της Πιερίας, περιοχή η οποία αποτελείται πιθανότατα κυρίως από τις πεδιάδες του Μπουτζά και Djuma.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 317)
• Στα δεξιά του Σινιάτσικου φαίνεται το Περιστέρι, το οποίο συνορεύει με τις πεδιάδες του Εριγώνα και των Μπιτολίων. Στα βορειοανατολικά υψώνεται το σπουδαίο βουνό Δοξά ή Βέρμιο και στα δεξιά του φαίνεται ο Βελβεντός ή Βελβεδός, μια πόλη 300 σπιτιών, η οποία, παρόλο που είναι γνωστή για τον μιναρέ της, κατοικείται κυρίως από Έλληνες. Ο Βελβεντός είναι 3 ώρες απόσταση από τα Σέρβια και ομοίως βρίσκεται στο ίδιο βουνό. Τοποθετείται στην ίδια γραμμή με τη μεγάλη χαράδρα του Αλιάκμονα, μέσω του οποίου εμφανίζεται το βουνό της Πέλλας. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.332)
• Καθώς η Πύδνα δεν αναφέρεται στην πορεία που ακολούθησε ο ύπατος , πιθανόν να ακολούθησε μια κατεύθυνση πιο δυτική από αυτή την πόλη, η οποία βρισκόταν στην ακτογραμμή, και διασχίζοντας την κορυφογραμμή των Πιερίων να κατήλθε στον Αλιάκμονα στο σημείο που ο ποταμός εισέρχεται μέσω των ρεματιών στην πεδιάδα της Βέροιάς . (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ. 423)
• Το Ελευθεροχώρι βρίσκεται σε τόσο πλεονεκτική θέση ώστε πολύ δύσκολα θα αδιαφόρησαν γι’ αυτή οι αρχαίοι. Είναι κυρίως αυτός ο λόγος για τον οποίο συντείνω στην ταύτιση της θέσης αυτής με τη Μεθώνη. Η απόσταση της από το Ayan είναι μεγαλύτερη από σαράντα στάδια, τα οποία, η Επιτομή του Στράβωνα, αναφέρει ως την απόσταση από την Πύδνα μέχρι την Μεθώνη. Ωστόσο, δεν πρέπει να βασίζεται κάποιος ιδιαίτερα στην Επιτομή, σε ότι αφορά το συγκεκριμένο κομμάτι, καθώς αναφέρει τον Αλιάκμονα ως το ποτάμι της Κατερίνης και κάποιον Εριγώνα στη θέση του Αλιάκμονα. Ο μόνος Εριγώνας που αναφέρεται στην αρχαία ιστορία ήταν ένας παραπόταμος του Αξιού. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 435)
• Τον καιρό του Ηρόδοτου ο Αλιάκμονας ενωνόταν με το Λουδία ή έκρεε στη λίμνη της Πέλλας. Ωστόσο, τώρα ο Λουδίας δεν ενώνεται με τον Αλιάκμονα αλλά με τον Αξιό. Ο ίδιος ο Αλιάκμονας φαίνεται ότι μετακινήθηκε, ως προς την κατώτερη πορεία του, προς τα ανατολικά του Αξιού, ώστε, εν καιρώ, οι τρεις ποταμοί ίσως να ενώνονται πριν εκβάλλουν στη θάλασσα.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 437)
• Στην Πιερία, πιθανόν,( ο Όμηρος) περιλαμβάνει τα εδάφη ανάμεσα στον Πηνειό και τον Αλιάκμονα ή, όπως περιγράφει ο Ησίοδος την Πιερία, τα εδάφη γύρω από τον Όλυμπο ( Οι περί Πιερίην καί Όλυμπον δώματ’ έναιον. Ap. Const. Porph. ubi sup.). Στην Ημαθία περιλαμβάνει την όμορφη περιοχή πέρα από τον Αλιάκμονα και στην ανατολική πλευρά της Ολυμπιακής κορυφογραμμής. (Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ. 446)
• Ο Πτολεμαίος, στην χωροθέτηση του Αιστραίον , Δόβηρος και του Αστραίου, υποδεικνύει ότι δεν είχαν μεγάλη απόσταση το ένα μέρος από το άλλο. Κάτι που αληθεύει με την προϋπόθεση ότι το Αστραίο ή Αιστραίο ήταν στον Στρούμιτζα, και η Δόβηρος κοντά στην Δοϊράνη. Στρυμόνας, Στρούμα, Αστραίο, και Στρούμιτζα μοιάζουν να είναι όλα διαλεκτικές τροποποιήσεις κάποιας γνήσιας λέξης της Μακεδονίας, που πιθανότατα σημαίνει ποταμός. Το όνομα Αστραίο, όπως παρατήρησα ήδη, αποδόθηκε στο κάτω τμήμα του Αλιάκμονα, και ο Βιστρίτσα φαίνεται να είναι παραφθορά ή σύγχρονη βουλγαρική μορφή του Αστραίο. Η πόλη Στρούμιτζα, οπότε, όπως και η προκάτοχός της, το Αστραίο, πήραν το όνομά τους από τον ποταμό στον οποίο βρίσκονται, όντας σε θέση εξαιρετικής σημασίας πάνω από τον κύριο παραπόταμο του Στρυμόνα, και τη φυσική πρωτεύουσα της κοιλάδας του. Το όνομα υπονοεί τουλάχιστον τον Στρυμόνα. (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ.467-468)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

• Πρόκειται για τον ποταμό Αλιάκμονα, στον οποίο χύνεται ένα ποταμάκι που παίρνει τα νερά στη νότια εσχατιά της λίμνης Καστοριάς. (Walker,σ. 148)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.