Ποταμός Μογλενίτσας

Παλαιό Όνομα : Άνω Λουδίας

Δήμος :

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Η οδός από τα Βοδενά προς τη Θεσσαλονίκη διέρχεται μέσα από την κοιλάδα των Βοδενών σε όλο της το μήκος και παρακολουθεί τη ροή της Βιστρίτσας ως την ώρα που συναντάται με έναν παραπόταμο της τον Μογλενίτικο μετά από διαδρομή τριών ωρών.
Η κοιλάδα αυτού του ποταμού που ανεβαίνει προς το βορρά σχηματίζει μια λεκάνη που περιορίζεται παντού από ψηλά βουνά, την οποία πρώτος εξερεύνησε ο Delacoulonche. Η ίδια αυτή πόλη είναι η αρχαία Αλμωπία, που σήμερα κατοικείται από ιδιαιτέρως θρησκευόμενους κατοίκους, που είναι Βλάχοι και Βούλγαροι εξισλαμισθέντες. Η ίδια αυτή κοιλάδα είναι γεμάτη νερά και ορίζεται βορειοδυτικά από τις χιονοσκεπείς κορυφές του Νιτζέ, από βορρά από τις χιονισμένες κορυφές του Πέτερνικ και από την ανατολική πλευρά από την μεγαλόπρεπη Κογιόβα. Οι κυριότεροι χείμαρροι που την καταβρέχουν είναι η Τσέρνα Ρέκα, η Βελίτσα και η Νότια, που είναι παραπόταμοι του Μογλενίτικου παραπόταμου, ο οποίος με τη σειρά του είναι παραπόταμος της Βιστρίτσας και της λίμνης των Γιαννιτσών. Οι κυριότερες κώμες αυτής της κοιλάδας είναι το Τρέζινο, το Δραγομάντσι και το Φουστάνι. Οι δύο πρώτες κατά τον Delacoulonche κατέχουν τις θέσεις των αρχαίων πόλεων Όρμας και Αψάλου. Η πόλη Ευρωπός που μνημονεύεται μάλιστα και από τον Πτολεμαίο φαίνεται από κάποια σημαντικά βυζαντινά ερείπια που βρίσκονται στο μέσο των κωμών Βόλτιτζα και Σλατένα, που αποκαλούνται Πολύκαστρο. Εδώ υπάρχει φρούριο τριπλού τείχους οχυρωμένο με πύργους τετράγωνους και στρόγγυλους.
Η Ευρωπός φαίνεται πως μετέβαλε το όνομά της περίπου την 5η εκατονταετία μ.Χ. και έγινε η Αλμωπία του Ιεροκλή και κατόπιν τα Μογλενά των βυζαντινών χρονογράφων.(Isambert,σ. 41-42)

Το ποτάμι των Μογλενών ονομάζεται από τους Τούρκους Καρατζά, από τους Βούλγαρους Μεγλεσνίτς και από τους Έλληνες Μογλενίτικο. Η αρχαία ονομασία πιθανότατα ήταν Λουδίας. Ήταν το μεγαλύτερο ποτάμι που κατέληγε στην λίμνη της Πέλλας και η πορεία του, πριν καταλήξει στην λίμνη, είχε την ίδια κατεύθυνση με τον ποταμό Καρασμάκ, τον οποίο εμείς γνωρίζουμε ως Λουδία και κατέληγε στη θάλασσα.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 270)
Τα μικρότερα ποτάμια τα οποία αποκλίνουν από το κύριο ρεύμα, για να ποτίσουν τους κήπους πίσω από την πόλη, περνάνε από κάθε δρόμο μέχρι να φτάσουν στο σημείο που θα ξαναενωθούν σε τέσσερις καταρράκτες. Στη συνέχεια ποτίζουν τους κήπους πίσω από τις πλαγιές και τέλος ενώνονται με το κύριο ρεύμα το οποίο μέσω μιας χαμηλότερου υψομέτρου πεδιάδας καταλήγει στο Μογλενίτικο. (Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 276)
Η λίμνη της Πέλλας,προφανώς τροφοδοτείται όχι μόνο από τις πηγές της Πέλλας και του Παλαιόκαστρου αλλά ακόμα από το Μογλενίτικο, τα ποτάμια των Βοδενών και της Νάουσας και από πολλούς μικρότερους χειμάρρους. (Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 289)
Το όνομα Βιστρίτσα υιοθετήθηκε από τους Έλληνες για τον Αλιάκμονα , και μολονότι η κατάληξη του ονόματος προδίδει μια σλαβική ρίζα πιθανότατα να είναι μια παραφθορά του ονόματος Αστραίος. Για τον Αστραίο πληροφορούμαστε από τον Αιλιανό ότι υπήρχε ένας ποταμός με αυτό το όνομα ο οποίος έρρεε μεταξύ Θεσσαλονίκης και Βερροίας . Βέβαια αυτή δεν είναι μια σωστή περιγραφή του Βιστρίτσα καθώς ο ποταμός αυτός δεν διέσχιζε τον δρόμο Θεσσαλονίκης – Βέρροιας. Το όνομα Βιστρίτζα ταιριάζει ακόμα λιγότερο στον ποταμό Μογλενίτικο ή στον ποταμό των Βοδενών καθώς αποκλίνει πάρα πολύ από αυτήν την πορεία που μας αναφέρει ο συγγραφέας και πράγματι κανένας ποταμός δεν ταυτίζεται με αυτήν την πορεία ούτε οι ποταμοί Αξιός και Λουδίας οι οποίοι φέρουν τα αρχαία τους ονόματα. Πιθανώς ο Αλιάκμονας να αποτελούσε την συνήθη ονομασία του ποταμού που διέσχιζε τα φαράγγια της Βέρροιας από τον βορρά και αντιστοίχως Αστραίος για το ποτάμι που τα διέσχιζε από τα νότια όπως ακριβώς σήμερα ο Ιντζεκάρα και ο Βιστρίτσα. ( Leake , τομ.ΙΙΙ,σ. 292 -293 )

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Το ακρωτήριο Καραμπουρνού ή Αιναίον βρίσκεται στην είσοδο του Θερμαίου κόλπου, απέναντι από τις εκβολές των ποταμών Λουδία και Αξιού. Ήταν τοποθετημένο σε λευκό πέτρινο πύργο όπου υπήρχε στρατιωτικός σταθμός ενώ τοποθετήθηκε και φανάρι τέταρτης τάξεως με λευκό φως ορατό από δέκα μίλια και κόκκινο ορατό από έξι μίλια. Το φανάρι αυτό τοποθετήθηκε ήδη από το 1864 σε πλάτος 40ο-29΄-30΄΄ και μήκος 22ο-49΄-45΄΄. Παρέχει το κόκκινο φως σε κυκλικό τομέα γωνίας 45ο, του οποίου αφενός η μία πλευρά σχηματίζει γωνία 9ο από νότια προς Ανατολικά, αφετέρου η δεύτερη σχηματίζει γωνία 36ο από νότια προς Δυτικά. Όντας ορατό στον νότο το λευκό φως, αποφεύγεται το ακρωτήριο που βρίσκεται ψηλότερα, αυτό της Τούζλας. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 494).