Εορδαία

Παλαιό Όνομα : Εορδαία

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Μια από τις τρεις υποδιαιρέσεις της Άνω Μακεδονίας συμπεριλάμβανε τις νεότερες διοικητικές περιφέρειες του Μπουτζά, Σαριγκιόλ και Οστρόβου. Η Εορδαία, η Ορεστίδα και η Λυγκιστίδα συνιστούσαν την Παιονία, τμήμα της οποίας αποτελούσε ξεχωριστό βασίλειο κατά την βασιλεία του Κάσσανδρου.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 305)
Το γεγονός ότι το Κίτιο βρισκόταν ανάμεσα στην Πέλλα και τη Βέροια, μπορούμε να το συμπεράνουμε από το γεγονός ότι ο βασιλιάς Φίλιππος έκανε μία θυσία στην Αλκίδημο Αθηνά στην Πέλλα λίγο πριν συναντήσει το στρατό του στο Κίτιο. Προέλασε μέσα σε μια μέρα μέχρι τη λίμνη Βεγορίτιδα της Εορδαίας και την επόμενη μέρα στην Ελίμεια, όπου στρατοπέδευσε στην όχθη του Αλιάκμονα και από εκεί προχώρησε για να διασχίσει τα Καμβούνια Όρη για την Περραιβία. Γι’ αυτό το λόγο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αφού η λίμνη Βεγορίτιδα ήταν το Κιτρίνι του Σαριγκιόλ, η λίμνη Οστρόβου δεν θα μπορούσε να βρίσκεται στην κατεύθυνση από την Πέλλα προς τον Αλιάκμονα, αν το Κίτιον δεν ήταν στα Βοδενά , ούτε και ο βασιλιάς θα μπορούσε να είχε εκστρατεύσει μέσα σε μία μέρα από αυτή τη λίμνη μέχρι τον Αλιάκμονα.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 289)
Οι Ρωμαίοι άρχισαν να στρατοπεδεύουν στον ποταμό Όσφαγο, καθώς ο Φίλιππος οχυρώθηκε σε μικρή απόσταση από τις όχθες του Εριγώνα, όταν βλέποντας ότι οι Ρωμαίοι σκόπευαν να διασχίσουν τα βουνά προς την Εορδαία, υποχώρησε και οχύρωσε τα περάσματα με δέντρα, πέτρες, τάφρους και αναχώματα. Αλλά από αυτά τα έργα αποκόμισε μικρό όφελος.Όταν ο Φίλιππος αποσύρθηκε οι Ρωμαίοι λεηλάτησαν τα πεδία της Εορδαίας, μπήκαν στην Ελίμεια και από εκεί στην Ορεστίδα.Εδώ ο ύπατος έλαβε την υποταγή του Κελέτρου και αφού προχώρησε στην Δεσσαρέτια, κατέλαβε το Πήλιο,”μια περιοχή βολικά τοποθετημένη για επιδρομές στην Μακεδονία”και αφού εγκατέστησε φρουρά σε αυτό το μέρος, επέστρεψε με τους αιχμαλώτους και τα λάφυρά του στην Απολλωνία.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 310)
Το πέρασμα που μέσα από τα βουνά διαχωρίζει τη Λυγκιστίδα από την Εορδαία, όπου ο Φίλιππος ανεπιτυχώς εναντιώθηκε στους Ρωμαίους, περιγράφεται από τον Πολύβιο ως “αι εις την Εορδαίαν υπερβολαί” και ο Θουκυδίδης ονομάζει ένα μονοπάτι στα ίδια βουνά ως “η εσβολή της Λύγκου”, εξιστορώντας την προσπάθεια του Περδίκκα ενάντια στη Λυγκιστίδα, στο όγδοο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου, που τελείωσε με μια ξεχωριστή διαπραγμάτευση μεταξύ των συμμάχων του Βρασίδα και Αρριβαίου, βασιλιά της Λυγκιστίδας.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 314-315)
Από σχόλιο του Πολυβίου μαθαίνουμε ότι η Κανδαβία οδός διαπερνούσε τη χώρα των Εορδαίων, ξεκινώντας από αυτήν των Λυγκιστών ως την Έδεσσα ενώ σε άλλο απόσπασμα του Λατίνου ιστορικού όπου περιγράφει την προέλαση του Περσέα από το Κίτιο στην Κάτω Μακεδονία μέσα από την Εορδαία στην Ελίμεια και στον Αλιακμόνα, αποκτούμε γνώση της ακριβούς κατάστασης της Εορδαίας, η οποία μοιάζει να εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής πλευράς του όρους Βερμίου, συμπεριλαμβανομένων του Οστρόβου και της Κατράνιτσας στα βόρεια, το Σαριγκιόλ στην μέση και στα νότια οι πεδιάδες του Τζουμά, Μπουτζά και του Καραγιάννη, καθώς και τις κορυφογραμμές κοντά στην Κοζάνη και στην Κλεισούρα της Σιάτιστας, που μοιάζουν να είναι τα φυσικά όρια της περιφέρειας.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 316)
Η μόνη εορδαϊκή πόλη που σημειώνεται στην ιστορία είναι ο Φύσκος, για τον οποίο σχολιάζει ο Θουκυδίδης, ότι εκεί κοντά παρέμεναν ακόμη οι απόγονοι των Εορδαίων, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από όλα τα άλλα μέρη της Εορδαίας από τους Τημενίδες.Υπάρχει λόγος όμως να προστεθεί σε αυτό το όνομα εκείνο της Βεγοράς και της Γαλάδρας ως εορδαϊκές πόλεις και η Βεγορίτιδα λίμνη, προς την οποία ο Περσέας προήλασε από το Κίτιο, το οποίο πιθανόν πήρε το όνομά του από μια πόλη της Βεγοράς, η οποία βρισκόταν πιθανόν στο Καλιάρι, το οποίο ονομαζόταν Σαριγκιόλ, η κεντρική και πλεονεκτική θέση του οποίου οδηγεί στην υπόθεση ότι πρόκειται για την πόλη της Εορδαίας των ύστερων χρόνων. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 316)
Καθώς ο Λυκόφρων συσχετίζει τη Γαλάδρα με την γη των Εορδαίων και καθώς ο Στέφανος αποδίδει αυτήν την πόλη στην Πιερία, θα ήταν καλύτερο να ψάξουμε στη νότια άκρη της Εορδαίας προς τον Αλιάκμονα και τα σύνορα της Πιερίας, η επικράτεια του οποίου αποτελείται κυρίως από τις πεδιάδες του Μπουτζά και Τζουμά.Οι πορείες στα βουνά που διαχώριζαν τον Λύγκο από την Εορδαία,ήταν, από το Τιλμπελί στην Όσλοβα, προς τα ανατολικά και από την Μπάνιτσα στο Όστροβο προς τα δυτικά. Η πρώτη είναι στην συνήθη πορεία από τα Μπιτόλια στα Βοδενά και η τελευταία από την Φλώρινα προς το ίδιο μέρος.Παρόλο που η Φλώρινα είναι πιο κοντά από ότι τα Μπιτόλια στην πλευρά της Ηράκλειας, η Εγνατία Οδός διασχίζεται από την πρώτη πορεία, καθώς κατεβαίνει στις εορδαϊκές κοιλάδες πιο κοντά στην τοποθεσία της Έδεσσας.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 317)
Τα Στύβερρα φαίνεται ότι ήταν κοντά στο Πρίλεπο, το οποίο οι Τούρκοι αποκαλούσαν Πίρλεπο και την Πλουβίνα, ανάμεσα στα Στύβερρα και το Βρυάνιο το οποίο δεν ήταν μακριά από τα περάσματα που οδηγούσαν στην Εορδαία.Εάν ο Στράβων έχει δίκιο να θεωρεί τις Αλκομενές ως μια πόλη στον Εριγώνα, η τοποθεσία της φαίνεται να ήταν πάνω από το Βρυάνιο, επειδή κάτω από αυτήν την πόλη ή ανάμεσα σε αυτήν και στην συμβολή του Εριγώνα με τον Αξιό , το Συνοπτικό Οδοιπορικό δείχνει ότι πρέπει να τοποθετήσουμε τον Ευριστό και την πόλη των Στόβων.Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος συγκαταριθμεί και τις δύο αυτές πόλεις στην Πελαγονία ενώ άλλες πηγές θεωρούν τους Στόβους ως πόλη της Παιονίας.Αλλά αυτές και κάποιες άλλες αντιφατικές μαρτυρίες συμπίπτουν, εάν δεχτούμε ότι η Δευρίοπος θεωρήθηκε μερικές φορές ως υποδιαίρεση της Πελαγονίας και η τελευταία τμήμα της Παιονίας.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 322)
Μετά από κάποιες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν περιγράφονται επακριβώς, αιφνιδίασε το ιλλυρικό στρατόπεδο κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν ο Γλαυκίας τράπηκε σε φυγή, καταδιωκόμενος από τον Αλέξανδρο μέχρι τα βουνά των Ταυλαντίων, καθώς ο Κλείτος αποσύρθηκε στο Πήλιο, από όπου, αφού έκαψε την πόλη, προχώρησε για να συμπαραταχθεί με τον Γλαυκία στην Ταυλαντία.Αμέσως μετά από αυτό το γεγονός, ο Αλέξανδρος έλαβε ειδοποίηση για την εξέγερση των Θηβών, όταν, ενώ διέσχιζε την Εορδαία και την Ελίμεια και τα βουνά των Τυμφαίων και των Περραιβών, έφτασε σε επτά ημέρες στο Πελίναιο στην Θεσσαλία.Χωρίς την σύγκριση που προσέφερε η περιγραφή του Λιβίου για τις ενέργειες του Σουλπικίου, μπορεί να υποτεθεί από τα στοιχεία που παραθέτει ο Αρριανός, ότι το Πήλιο δεν ήταν μακριά από τον Εριγώνα ή ότι το όνομα Εορδαϊκός οδηγεί πιθανόν στην εντύπωση ότι το Πήλιο βρισκόταν στην Εορδαία.Είναι ξεκάθαρο παρ’όλα αυτά, ότι το Πήλιο δεν ήταν μακριά από τα βουνά των Ταυλαντίων, μια φυλή που κατοικούσε στις κοιλάδες της δυτικής ακτής. Από την άλλη μπορεί να υποτεθεί ότι ο Αλέξανδρος προήλασε από το Πήλιο στο Πελίναιο από την πιο σύντομη διαδρομή.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 324)
Ο ιστορικός έχει προφανώς παραλείψει να αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος επέστρεψε στην Πέλλα πριν πάρει τις πληροφορίες για την εξέγερση των Θηβών. Με αυτήν την εικασία ο δρόμος για το Πελίναιο θα οδηγούσε μέσω του κέντρου, πρώτα στην Εορδαία και μετά στην Ελίμεια, όπως διηγείται ο Αρριανός.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 325)
Στην τέταρτη περιφέρεια παρέμεναν όλες οι περιοχές πάνω από την περιφέρεια των Στόβων στα δυτικά και νότια, καθώς και όλη η χώρα πέρα από την κορυφή της οροσειράς του Ολύμπου μέχρι την Ιλλυρία και την Ήπειρο. Ο ιστορικός απαριθμεί τις παρακάτω περιφέρειες καθώς τις ανασυνθέτει: δηλαδή, την Πελαγονία, τη Λυγκιστίδα, την Εορδαία, την Ελίμεια και Ατιντάνια ενώ εμφανώς παρέλειψε την Ορεστίδα, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στην Ατιντάνια και στην Άνω Μακεδονία. Έτσι εμφανίζεται η Τέταρτη Μακεδονία να εκτείνεται μέχρι το Μπεράτι και το Τεπελένι και περιλαμβάνει την Κόνιτσα. Στα νότια, τα όριά της ήταν σχεδόν εκείνα των σύγχρονων ορίων των Γρεβενών και Τρικάλων όπου η Άνω Μακεδονία περιορίζεται από την Άνω Θεσσαλία. (Leake, τομ. ΙΙΙ, σ. 485)
Οι άλλες περιφέρειες της μακεδονικής μοναρχίας ήταν η Πιερία στα νότια, η Βοττιαία στα ανατολικά και η Εορδαία στα δυτικά. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 445)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Η Ορεστίδα που έχει σήμερα πρωτεύουσα την Καστοριά καταλάμβανε παλαιότερα μια ευρύτερη έκταση που είχε ως όρια την Ελίμεια, την Ημαθία και την Εορδαία. (Pouqueville, τ. ΙΙΙ, σ. 4)
Το δίκτυο των ποταμών που διαβρέχουν την Εορδαία ξεκινά από το όρος Βόρας. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 14-15)
Η Ορεστίδα συνορεύει νότια-νοτιοδυτικά με την Εορδαία από τα εδάφη της Χρούπιστας, που γειτνιάζει με την Καυλωνία. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 15)
Η Εορδαία περιλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος των βιλαετιών της Χρούπιστας και της Μπιχλίστας. Οι πρώτοι κάτοικοι της Εορδαίας εκδιώχθηκαν από κει πριν από τον πέμπτο αιώνα και ίδρυσαν αποικίες στη χώρα των Φύσκων. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 38)
Βορειοδυτικά και τα δυτικά της Καστοριάς συναντάμε την Εορδαία, επαρχία με μεικτό πληθυσμό, που ανήκε παλαιότερα στην εδώθε του Αξιού Μακεδονία και την Ιλλυρία. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 24)
Η δυτική Εορδαία μάλλον τερματίζεται στην κοιλάδα του Άψου, η οποία λέγεται Χαρζάν ή Καυλώνι, και στο σημείο εκροής της λίμνης Μαλίκ. Μέσα από τις δύο αυτές απολήξεις της, συνορεύει με τα σαντζάκια του Βερατίου και του Ελβασάν, που βρίσκονται στη δυτική Ιλλυρία. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ.46)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.