Σταυρός

Παλαιό Όνομα : Σκάλα Σταυρού

Δήμος :Βόλβης

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Όταν κάποιος εξέλθει από το Νεοχώρι, επανέρχεται στις εκβολές του Στρυμόνα, η οδός κατεβαίνει προς Νότον και μετά από μιάμιση ώρα φτάνει στην πόλη Κουτσούκ Κρούσοβα. Από εκεί δε παρεκτείνεται κατά μήκος της παραλίας του κόλπου και σε μία ώρα φτάνει στη Βράστα. Απέναντι από τα αριστερά φαίνεται η πόλη του Σταυρού, που δείχνει πιθανώς την πόλη των αρχαίων Σταγείρων, αποικία των Ανδρίων και πατρίδα του Αριστοτέλη. (Isambert,τόμ.Ι, σ.26)

Το χωριό Σταυρός βρίσκεται σε ένα ύψωμα στους πρόποδες δασώδων βουνών, όμοια με εκείνα που περικλείουν την πεδιάδα της Ολυμπιάδας. Ο Σταυρός αποτελείται από περίπου πενήντα σπίτια, κατοικημένα από καλλιεργητές αγρών καλαμποκιού, οι οποίοι βρίσκονται στην πεδιάδα στην κορυφή του κόλπου ή από κτηνοτρόφους εξαίρετων βοοειδών, από τα οποία υπάρχουν αναρίθμητα κοπάδια σε κάθε τμήμα της χερσονήσου της Χαλκιδικής.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 167)
Υπάρχουν στην περιοχή ορισμένα ίχνη αρχαίων τειχών αποτελούμενα από πολύ τραχιά και ακανόνιστα τμήματα στην ανατολική πλευρά πάνω από τον χείμαρρο. Αυτά τα κατάλοιπα, η θέση και το όνομα Σταυρός, το οποίο, καθώς ο τονισμός στη λέξη Στάγειρος είναι στην πρώτη συλλαβή, είναι μια φυσική έκθλιψη αυτού του ονόματος, φαίνεται ως καθοριστικό ότι ο Σταυρός είναι ο χώρος των Σταγείρων. Ο Ηρόδοτος στην περιγραφή της πορείας του στρατού του Ξέρξη από την εκβολή του Στρυμώνα στην Άκανθο, δηλώνει ότι αφού πέρασε την Άργιλο και άφησε τον κόλπο του Ποσιδείου στα αριστερά, διάβηκε την πεδιάδα η οποία ονομάζεται “Συλεός πεδίον” και αφού πέρασε τα Στάγειρα έφθασε στην Άκανθο.Όλα τα παραπάνω ταιριάζουν απόλυτα με την παραπάνω υπόθεση, καθώς η πεδιάδα που βρίσκεται ανάμεσα σε αυτό και τη θάλασσα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να προσπεράσει ο στρατός την πόλη από τα δεξιά. Γίνεται φανερό ότι τα Στάγειρα δεν ήταν μακριά από την Άκανθο από το γεγονός ότι και οι δύο ήταν αποικίες των Ανδρίων και όταν η Άκανθος παραδόθηκε στον Βρασίδα το όγδοο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου, τα Στάγειρα αμέσως ακολούθησαν το παράδειγμά της. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 167-169)
Από το Σταυρό στα Ορφανά η απόσταση είναι πέντε ώρες και σαράντα λεπτά. Μισή ώρα μετά το Σταυρό, αφήνοντας ένα χάνι στην πεδιάδα, ένα τέταρτο του μιλίου στα αριστερά, διαβαίνουμε μια ξύλινη γέφυρα.(Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 169)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Η οδός που ξεκινά από τη Λιαρίγκοβη κινείται για μια ώρα βορείως προς το Ίσβορο και βγάζει στην περιοχή Τσαΐρια Μπλάβτσα από όπου βαίνοντας ανηφορικά και διασχίζοντας ένα δάσος από δρύες φτάνει σε μια πεδιάδα.Από εκεί έρχεται στο χωριό Βαρβάρα που έχει πετρώδες έδαφος και κατοικείται από 200 οικογένειες γεωργών με 120 σπίτια, μια εκκλησία, 3 χάνια και 5 παντοπωλεία.Από εδώ δρόμος πετρώδης και δύσβατος που περνά μέσα από δάσος δρυών και αφού διαβεί ένα μικρό ρέμα μετά από μιάμιση ώρα πορεία, κινείται για λίγο ομαλά και μετά κατηφορικά, έπειτα περνά άλλο ένα μεγάλο ρέμα και σε μισή ώρα φτάνει στο χωριό Μόδι που αποτελεί οθωμανικό τσιφλίκι με 40 χριστιανικές οικογένειες, εκκλησία, χάνι και παντοπωλείο.Από το σημείο αυτό η οδός συνεχίζοντας ομαλά επί μιάμιση ώρα διέρχεται από ένα στενό πέρασμα που καλείται Ρεντίνα μπογάζι που έχει εκατέρωθεν κοντοκλάδια και στο μέσον πλατάνια και σκλήθρα.Μέσα από τη στενωπό περνά ο ποταμός του χωριού Μόδι,ο οποίος εκβάλλει στη θάλασσα μισή ώρα βορείως της σκάλας του Σταυρού.Η οδός διαβαίνει σε τρία σημεία την παραπάνω ρεματιά και παρέρχεται από το στρατιωτικό σταθμό που βρίσκεται στο μέσο και στα αριστερά της.Μετά από πορεία ¾ της ώρας ακολουθεί τη δεξιά όχθη του ποταμού και μέσα από την κοιλάδα φέρει σε μια θέση από όπου η οδός κατευθύνεται είτε στην αριστερά ευρισκόμενη σκαλά Σταυρού όπου φορτώνεται ξυλεία και κάρβουνο και στο χωριό Σταυρός που έχει 40 χριστιανικές οικογένειες, παντοπωλεία, μικρό χάνι 15 ζώων και βρύσες.Από το Σταυρό ένας κατηφορικός δρόμος σε βραχώδες έδαφος που διέρχεται από μια εκκλησία και δάσος με πρίνους, παλιουριές και άλλους θάμνους οδηγεί στην παραλία όπου υπάρχουν τρία μικρά παντοπωλεία και αποθήκες ξυλείας και ανθράκων. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 524-526)
Το χωριό Σταυρός έχει 40 χριστιανικές οικογένειες, παντοπωλεία, μικρό χάνι 15 ζώων και βρύσες. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 525-526)
Στην ανατολική παραλία της Χαλκιδικής βρίσκονται οι όρμοι Σταυρού, Λιμπσάσδας, Βίνας, Μαρμάρι, Στρατώνι και Κλεισούρι, το οποίο καταλήγει στο λιμάνι της Ιερισσού, όπου καταλήγουν επίσης και ο λιμένας της Κομίτσας και ο όρμος Στυλιάρα που βρίσκεται κοντά στο ακρωτήριο Πλατύ.(Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 494)