Στρατώνι

Παλαιό Όνομα :Στρατόνι

Δήμος : Αριστοτέλη

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Ύστερα [από την Αρναία] φτάνουμε πέντε ώρες μετά στο Ίσβορο, που και αυτή είναι μία ελληνική κωμόπολη που αποτελείται από 300 σπίτια, και βρίσκεται στις νότιες κλυτίες ενός δασώδους όρους από όπου φαίνονται και το Αιγαίο Πέλαγος, αλλά και το όρος Άθως. Σ΄αυτό ακριβώς το σημείο πολλοί αρχαιολόγοι τοποθετούν την αρχαία πόλη των Σταγείρων. Από τα μέρη που περιτριγυρίζουν την πόλη φαίνεται πως υπάρχουν ίχνη κάποιου μεταλλείου αργύρου, το οποίο εκμεταλλεύτηκαν οι Τούρκοι πριν από κάποια χρόνια. Από εκεί η οδός που εν τέλει κατευθύνεται νότια της Στρατόνης, την οποία ο Leak θεωρεί ως την αρχαία Στρατονίκη, πόλη της Χαλκιδικής.(Isambert, σ.52)

Η παράδοση, ως προς τα Στάγειρα, είναι πιθανόν εσφαλμένη, καθώς τα Στάγειρα ήταν ένα μέρος μεγαλύτερης σημασίας από ότι υποδεικνύουν τα υπολείμματα στο Στρατώνι και στην έγκλειστη κοιλάδα του, επιπροσθέτως το τελευταίο όνομα συνάδει περισσότερο στο Στρατονίκεια, ώστε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ταύτισης.
(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.160)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Από την Ιερισσό ξεκινά ένας δρόμος ο οποίος ακολουθώντας την παραλία και διασχίζοντας τον ποταμό Μπλάβτσα που πηγάζει από τον Χολομώντα φτάνει στην αποβάθρα του Στρατωνίου.Εκεί υπάρχουν μερικές καλύβες γεωργών που υδρεύονται από παρακείμενο ρέμα και αγροί.Έπειτα η οδός συνεχίζει σε βραχώδες έδαφος και περνώντας μέσα από πρίνους,δρύες και κοντοκλάδια κατέρχεται ως την αποβάθρα του Μαρμαρίου όπου υπάρχει καλύβα και πηγάδι.Από εκεί περνά από μια αμμώδη παραλία, διέρχεται από τη σκάλα Βίνας,όπου υπάρχει μια καλύβα και παρακείμενο ποτάμι.Στην περιοχή φορτώνεται οικοδομική ξυλεία.Η οδός συνεχίζεται μέσα από ένα στενό πέρασμα με κοντοκλάδια που βγάζει στη σκάλα Λιμπιάδα –Κάπρος κατά τα αρχαία χρόνια.Εκεί υπάρχουν 5 οικίες, λιθόκτιστες και διώροφες,που χρησιμεύουν ως μαγαζιά.Ακόμη υπάρχουν χάνια, ισόγειες αποθήκες, κλίβανος, πηγάδι και παρακείμενο μικρό ποτάμι που και το καλοκαίρι φέρει ύδωρ.Μπροστά στο λιμάνι υπάρχει το νησάκι Κάπρος ή Καύκανα.Στη θέση αυτή θεωρείται πως υπήρχε η πόλη Στάγειρα που είχε αποικισθεί από τους Ανδρίους και η οποία υπέστη μεγάλη καταστροφή από τους Γότθους τον 4ο αι.Εκεί γεννήθηκε ο μεγάλος φιλόσοφος Αριστοτέλης.Από τα Στάγειρα μια ομαλή οδός που κινείται κοντά στην παραλία,περνά από ένα μικρό ποτάμι που κατέρχεται από τα όρια των χωριών Μαρμάρια και Μαχαλά.Στα αριστερά του δρόμου υπάρχουν 4 οικίες-μια από τις οποίες είναι και χάνι ενώ μετά από τρία τέταρτα της ώρας φθάνει στη θέση Γαυριάδια και ακολουθεί πορεία σε βραχώδες έδαφος περνώντας μέσα από δάσος δρυών και πρίνων και βγάζει στη σκάλα του Σταυρού. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 526-528)
Ο ποταμός Μπλάβτσα πηγάζει από τις ανατολικές πλαγιές του Χολομώντα και ρέει από τα δυτικά προς τα ανατολικά μεταξύ Ιερισσού και σκάλας Στρατωνίου και εκβάλλει στον κόλπο της Ιερισσού.(Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 492)