- Όλες οι μονές, οι σκήτες και τα κελιά έχουν την ιδιαίτερη το καθένα τους διοίκηση αλλά τα γενικά συμφέροντα του Αγ.Όρους διοικητικά και δικαστικά διευθύνει συμβούλιο που καλείται σύναξη, εδρεύει στις Καρυές και απαρτίζεται από τους αντιπροσώπους είκοσι μονών του Αγ. Όρους το οποίο ως εφετείο δικάζει τις αποφάσεις των μονών και ως πρωτοδικείο τις διαφορές μεταξύ μονών και των σκητών οι οποίες εφεσιβάλλονται στη Μεγάλη Εκκλησία.Οι αντιπρόσωποι των μονών τάσσονται ως εξής: Μονή Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων, Χιλανδαρίου, Διονυσίου, Κουτλουμουσίου, Παντοκράτορος, Ξηροποτάμου, Ζωγράφου, Δοχειαρίου, Καρακάλου, Φιλοθέου, Σίμωνος πέτρα, Αγ.Παύλου, Σταυρονικήτα, Ξενοφώντος, Γρηγορίου, Εσφιγμένου, Αγ.Παντελεήμονος, Κωνσταμονίτου.Εκτός από το συμβούλιο το οποίο σε διάφορες περιστάσεις και ανάγκες συγκαλείται στις Καρυές από τον πρώτο της επιστασίας, για ένα χρόνο μια τετράδα που απαρτίζεται από αντιπροσώπους των μονών εδρεύει στις Καρυές, οι οποίοι καλούνται επιστάτες και εκτελούν τις αποφάσεις της σύναξης, φροντίζουν για την ευνομία και τάξη στο Όρος και φυλάσσουν την σφραγίδα της κοινότητος που διαιρείται σε τέσσερα μέρη. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 597-598)
- Την αστυνομική, αγροτική και δασονομική εποπτεία έχουν φύλακες που διορίζονται από την επιστασία. Είναι 30 τον αριθμό και ονομάζονται Σερντάρηδες ενώ οι αγροφύλακες και δασοφύλακες Κοροτζήδες.Αυτοί είναι χριστιανοί είτε από τα χωριά της Χαλκιδικής είτε από την Αλβανία, φέρουν φουστανέλα και οπλοφορούν.Από τους πρώτους οι συνοδοί ή αγγελιοφόροι που ακολουθούν τους αντιπροσώπους ή επιστάτες των μονών καλούνται Σεϊμένιδες, αναβαίνουν σε ζώα και φέρουν την αποσκευή(σέια) του ακολουθούμενου ενώ αυτός που ακολουθεί τον πρώτο της επιστασίας λέγεται Πολιτάρχης.Ένας από τους τέσσερις της επιστασίας καλείται Πρώτος ή Πρωτεπιστάτης.Κάθε χρόνο την 1η Ιουνίου ειδικός αντιπρόσωπος της αρχαιότερης μονής,δηλαδή της Αγ.Λαύρας, προσφωνεί τυπικό λόγο προς τον Πρώτο, υπενθυμίζει τα ύψιστα καθήκοντα του και δίνει ράβδο την οποία κρατά ο Πρωτεπιστάτης στις Καρυές, ο οποίος σύμφωνα με τις ανάγκες που προκύπτουν συγκαλεί τη σύναξη και θέτει προς συζήτηση τα διάφορα ζητήματα.Το δικαίωμα του Πρώτου έχουν μόνο οι πέντε πρώτες μονές εκ περιτροπής. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 598-599)
- Όποιος επιθυμεί να εξετάσει τα ζητήματα των μονών πρέπει να εφοδιαστεί με συστατική εγκύκλιο επιστολή προς τις ευαγείς μονές που φέρει τη μεγάλη σφραγίδα της Παναγίας. Τότε ο φέρων την επιστολή οδηγείται σε ειδικό θάλαμο ή στο συνοδικό όχι στο αρχονταρίκι, απολαμβάνει πλήθος τιμών και περιποιήσεων από τους συνοδικούς στα ιδιόρρυθμα και από τους ηγούμενους στα κοινοβιακά μοναστήρια οι οποίοι μένουν κοντά στον φιλοξενούμενο καθ’όλη τη διάρκεια της παραμονής του. (Σχινάς, τ. ΙΙ, σ. 599)