> Θέματα > Θέματα-Frazer > Κομιτάτα

Κομιτάτα

  • Ο Σερ Α. Μπιλλιώτη (Sir A.Biliotti), ο Βρετανός πρώην πρόξενος στη Θεσσαλονίκη μας δίνει μια περίληψη των «Κανονισμών» που βρέθηκαν μέσα στα ρούχα ενός αιχμαλώτου Βούλγαρου –μέλους ομάδας κομιτατζήδων. Σύμφωνα με αυτό οι κομιτατζήδες έπρεπε να κατηγορούν τα στρατιωτικά σώματα για εγκλήματα που δεν είχαν διαπράξει, να υπερβάλλουν στην περιγραφή αυτών των εγκλημάτων, να περιγράφουν άλλου είδους πράξεις σαν εγκλήματα, να πείθουν τους κατοίκους να πηγαίνουν μαζικά και να αναφέρουν τα παράπονα τους στους Προξένους και μετά στο Βαλή, να δολοφονούν όλους τους «βλαβερούς και άχρηστους Χριστιανούς» και να ρίχνουν την ευθύνη στους Τούρκους-μπεκτσήδες ή σεϊμενήδες, να γίνονται δεκτοί στα βουλγαρικά ένοπλα σώματα μόνο αφού είχαν διαπράξει ένα φόνο-για τον οποίο να έχουν απαλλαγεί των υποψιών, να λαμβάνουν εισφορές τακτικές και έκτακτες από κάθε χωριό, να επιλέγουν σε κάθε χωριό τους κατάλληλους «τρομοκράτες» οι οποίοι θα κρατούν υποταγμένο τον πληθυσμό, θα δρουν σύμφωνα με τις διαταγές των κομιτατζήδων και θα τους απαλλάσσουν από το καθήκον να σκοτώνουν οι ίδιοι στο κάθε χωριό και να τηρούν απόλυτη εχεμύθεια ως προς την κατοχή όπλων και πληροφοριών που κατείχαν οι ομάδες των κομιτατζήδων.(Frazer,σ. 177-178)
  • Ο Μ. Σκοπώφ (M.Schopoff), Βούλγαρος πράκτορας στη Θεσσαλονίκη ανέφερε στον Μπιλλιώτη (Biliotti) ότι υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός νεαρών Βουλγάρων οι οποίοι αφού τελείωναν δυο ή τρεις τάξεις του σχολείου αντί να γυρίσουν στα σπίτια τους και να καλλιεργήσουν τη γη όπως οι πατεράδες τους , τριγύριζαν χωρίς σκοπό στη Μακεδονία-ο αριθμός τους είχε φθάσει τις 20.000 και από τις τάξεις αυτών των «ακαμάτηδων» τα κομιτάτα στρατολογούσαν τα νέα μέλη τους. (Frazer,σ. 178)
  • Στην αρχή τα κομιτάτα είχαν υψηλούς στόχους. Η Τουρκία είχε αδιάντροπα αθετήσει τις υποχρεώσεις της που απέρρεαν από τη συνθήκη του Βερολίνου.Βούλγαροι χριστιανοί πήγαιναν από τη Μακεδονία στη Βουλγαρία και διηγούνταν με πόνο τις συμφορές που βίωναν. Τότε ακολουθούσαν επιδρομές βουλγαρικών ένοπλων ομάδων στην Τουρκία. Ταυτόχρονα οργανώνονταν σύνδεσμοι στη Βουλγαρία και μυστικά κομιτάτα στη Μακεδονία με σκοπό να βοηθήσουν το Βουλγαρικό ζήτημα. Τότε έγινε και ένα συνέδριο που οδήγησε στο σχηματισμό του «Υψηλού Κομιτάτου» έχοντας ως στόχο την πολιτική αυτονομία της Μακεδονίας και ορκίστηκαν να αναλάβουν οποιαδήποτε πρωτοβουλία θα κρινόταν απαραίτητη ανάλογα με τις περιστάσεις. Το αποτέλεσμα ήταν πως φιλήσυχοι Βούλγαροι της Μακεδονίας αναγκάστηκαν να πάρουν μέρος σε επαναστατικές κινήσεις, να κατέχουν όπλα κρυφά, να συνεισφέρουν για τη συντήρηση των ενόπλων ομάδων, να θανατώνονται αν ανέφεραν τα τεκταινόμενα στους Τούρκους ή να δολοφονούνται από την τουρκική εξουσία αν θεωρούνταν επαναστατικά στοιχεία. Όσο κι αν οι Τούρκοι ήταν καταπιεστικοί και όσο ζήλο και αν είχαν οι Βούλγαροι να σώσουν τους ομόθρησκους τους στη Μακεδονία από την καταπίεση, η επαναστατική κίνηση στη Μακεδονία δεν ήταν παρά αποτέλεσμα τρόπου και δολοφονιών. Οι Βούλγαροι της Μακεδονίας βοηθούν τα ένοπλα βουλγαρικά σώματα όχι επειδή τους βλέπουν ως αδελφούς αλλά από το φόβο αντιποίνων και δολοφονιών. (Frazer,σ. 179)
  • Η θρασύτητα των κομιτάτων φαίνεται και από το γεγονός πως ένας επαναστατικός θίασος έφτασε στη Φιλιππούπολη και έδωσε παραστάσεις όπου παρουσίαζε επαναστατικές σκηνές από τη Μακεδονία και την Αδριανούπολη ενώ διεκήρυττε πως τα έσοδα από τις παραστάσεις θα πήγαιναν σε έναν αγώνα ακόμη πιο ενεργό ενάντια στον διώκτη και εχθρό τους το Σουλτάνο. Η χωροφυλακή δεν αναμείχθηκε στην υπόθεση αυτή,καθώς ο διοικητής της περιοχής δε θεώρησε πως έπρεπε να σταματήσει τις παραστάσεις από φόβο μήπως οι επαναστάτες αναλώσουν το χρόνο τους σε πιο βίαιες ασχολίες προς βλάβην της δημοσίας τάξεως.(Frazer,σ. 214)
  • Κομιτατζήδες: Το 1885 το Μακεδονικό Ζήτημα επανέρχεται δυναμικά όταν εμφανίζονται οι πρώτοι Κομιτατζήδες στη Σόφια, με την παρέμβαση και την ενθάρρυνση του Πρίγκιπα Αλέξανδρου του Battemberg, ο οποίος είχε ορκιστεί πίστη στο μεγάλο κομιτάτο της Μακεδονίας. Μα μετά από περίπου ένα χρόνο, είχε ξεχαστεί σχεδόν ολοκληρωτικά η υπόθεση αυτή λόγω της προσάρτησης της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Βουλγαρία. (Mantegazza, σ. 25)
  • Οι βουλγαρικές ομάδες, τόσο οι αυτόνομες όσο και εκείνες που σχηματίστηκαν κάτω από τα Κομιτάτα της Σόφιας, πέρασαν από τα σύνορα στη Μακεδονία. Γενικά στον αριθμό έφταναν μέχρι τους είκοσι, τριάντα ή πενήντα οπαδούς. Σπάνια μία ομάδα ξεπερνούσε αυτόν τον αριθμό. (Mantegazza, σ. 137)
  • Από τα δυο κομιτάτα εκείνο που πρόεδρος ήταν ο Μιχαήλοφσκι ήταν το πιο ήρεμο. Αποτελούνταν από μέλη σοβαρά. Η διαίρεση του αρχικά ενός και μοναδικού Κομιτάτου προκλήθηκε επειδή σε αυτό αναδύονταν δύο τάσεις: εκείνη του Μιχαήλοφσκι, που ήθελε να εξελιχθεί βαθμιαία με μία κατευθυντήρια γραμμή πολύ σταθερή. Η άλλη που αντιπροσωπευόταν από τον Σαράφωφ και από άλλους –που αντικατέστησαν αργότερα ένα μέρος του Κομιτάτου- ήθελε να εξελιχθεί αμέσως το κομιτάτο σε μία επαναστατική οργάνωση. (Mantegazza, σ. 143)