> Θέματα > Θέματα-Leake > Λήδα και Γανυμήδης

Λήδα και Γανυμήδης

  • O Ζώσιμος μοιάζει να υποστηρίζει την παράδοση η οποία αποδίδει αυτό το μνημείο στον Κωνσταντίνο, με την αναφορά του, ότι, όταν ο Κωνσταντίνος καθυπόταξε τους Σαρματιανούς, πήγε στη Θεσσαλονίκη, και εκεί κατασκεύασε λιμάνι. Αλλά η κατασκευή του γλυπτού τοποθετείται καλύτερα στα χρόνια του Θεοδοσίου, του οποίου οι νίκες επί των Γότθων ήταν ένα κοινό θέμα των μνημείων της εποχής του. Στα δυτικά της αψίδας του, κοντά στον κεντρικό δρόμο, είναι τα χαλάσματα ενός πρόναου με διπλή σειρά αρχιτεκτονικής, αποτελούμενης από τέσσερις κορινθιακούς κίονες, όχι της πιο τέλειας αρχιτεκτονικής ή εκτέλεσης, και οι κορμοί των οποίων είναι μισοθαμένοι στο έδαφος. Στα επιστύλιά τους στέκεται μια άνω σειρά, η οποία αποτελείται από τέσσερις απλές κολόνες, στην απέναντι πλευρά των οποίων είναι οι Καρυάτιδες, οκτώ στο σύνολο. Οι μορφές είναι σε ανθρώπινο μέγεθος και κάθε μια αντιπροσωπεύει διαφορετικό θέμα. Σε μια από τις κολόνες οι δυο αντικρυστές μορφές είναι η Λήδα και ο Γανυμήδης. Η Λήδα αγκαλιάζει τον κύκνο, του οποίου το κεφάλι ακουμπά πάνω στο στήθος της. Ο Γανυμήδης κρέμεται από τον αετό του οποίου τα φτερά καλύπτουν την πλάτη του και τα νύχια του ακουμπούν στους γοφούς του, ενώ το κεφάλι του αητού φτάνει τον αριστερό ώμο του νέου κοιτώντας τον στο πρόσωπο. Πρόκειται για ένα πολύ καλό κομμάτι γλυπτικής τέχνης, το οποίο δεν έχει επηρεστεί από το πέρασμα του χρόνου. Οι υπόλοιπες μορφές φαίνονται λιγότερο αξιόλογες, καθώς βρίσκονται υπό συντήρηση και ούτε μπορούν να κατανοηθούν εύκολα τα θέματά τους.(Leake, τομ. ΙΙΙ, σ.245)
  • Δίπλα στο Γανυμήδη, στην ίδια πλευρά, είναι ένας άντρας με φρυγιανό καπέλο του οποίου τα πόδια είναι ένα κεφάλι βοδιού. Το τρίτο και τέταρτο είναι γυναικείες μορφές σε φωτεινό ύφασμα και το τελευταίο με φτερά. Στην απέναντι πλευρά, ή σε αυτή της Λήδας, οι μορφές είναι τόσο κατεστραμμένες ώστε δε μπορώ να διακρίνω τα θέματα. Το μνημείο αυτό βρίσκεται στο σπίτι ενός Εβραίου, και είναι γνωστό στην ισπανική διάλεκτο των Εβραίων με το όνομα Ινκαντάδα, ”οι Μαγεμένοι”, με την υπόθεση ότι οι μορφές είναι ανθρώπινα πλάσματα, που πέτρωσαν με την επίδραση της μαγείας. Η κεντρική του θέση και η φύση της κατασκευής στηρίζουν την ιδέα ότι συνδέεται με την αρχαία αγορά.Ο χώρος ανάμεσα στην θάλασσα και και σε τμήμα του κυρίως δρόμου, όπου βρίσκονται ”οι Μαγεμένοι” και η αψίδα του Κωνσταντίνου, λέγεται ότι καταλαμβανόταν από τον ιππόδρομο, με την υποσημείωση ότι ήταν το σκηνικό μιας ασύδοτης σφαγής των κατοίκων της Θεσσαλονίκης με διαταγή του Θεοδοσίου.(Leake, τομ. ΙΙΙ, σ.246)