> Θέματα > Θέματα-Leake > Συνοπτικό Οδοιπορικό

Συνοπτικό Οδοιπορικό

  • Το Οδοιπορικό του Αντωνίου προτείνει δύο δρομολόγια σε αυτό το τμήμα:το ένα περνάει μέσω της Σκιρτιάνας(ή Σκιρτωνίας) και των Κάστρων, και το άλλο μέσω της Νικίας(ή Νίκαιας), το οποίο είναι το ίδιο όπως και στο Συνοπτικό Οδοιπορικό. Στην Ιερουσαλήμ ο δρόμος περνάει μέσω της Βρυσίδας(ή Βρυγιάδας) και της Παρεμβολής.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.313)
  • Τα Στύβερρα φαίνεται ότι ήταν κοντά στον Πρίλαπο, τον οποίο οι Τούρκοι αποκαλούσαν Πίρλεπο,και την Πλουβίνα, ανάμεσα στα Στύβερρα και το Βρυάνιο το οποίο δεν ήταν μακριά από τα περάσματα που οδηγούσαν στην Εορδαία.Εάν ο Στράβων έχει δίκαιο να θεωρεί τις Αλκομενές ως μια πόλη στον Εριγώνα, η τοποθεσία της φαίνεται να ήταν πάνω από το Βρυάνιο, επειδή κάτω από αυτήν την πόλη ή ανάμεσα σε αυτήν και στην συμβολή του Εριγώνα με τον Αξιό , το Συνοπτικό Οδοιπορικό δείχνει ότι πρέπει να τοποθετήσουμε τον Ευριστό και την πόλη των Στόβων.Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος συγκαταριθμεί και τις δύο αυτές πόλεις στην Πελαγονία ενώ άλλες πηγές θεωρούν τους Στόβους ως πόλη της Παιονίας.Αλλά αυτές και κάποιες άλλες αντιφατικές μαρτυρίες συμπίπτουν, εάν δεχτούμε ότι η Δερρίοπος θεωρήθηκε μερικές φορές ως υποδιαίρεση της Πελαγονίας, και η τελευταία τμήμα της Παιονίας.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.322)
  • Στο ίδιο κεφάλαιο του Πολυβίου ο ιστορικός συνεχίζει να αφηγείται ότι ο Φίλιππος, αφού ξαναπήρε τις τρεις πόλεις της Φοιβατίδας που αναφέρθηκαν ήδη, προχώρησε για να καταλάβει άλλα μέρη της Δασσαρέτιδας, δηλαδή το Κρεόνιο και τη Γερυώνη(όχι το ίδιο μέρος με το Γέρτο) και τέσσερις πόλεις στη λίμνη Λυχνίτιδα, την Εγχελαρία,τον Κέρακα, το Σάτιο, και το Βόϊο, και μετά την Μπαντία των Καλίκαινων και την Οργεσσό των Πισσαντίνων.Οι τέσσερις πόλεις στη λίμνη βρίσκονταν στη δυτική ακτή, και αυτό μπορεί να συναχθεί από τα Οδοιπορικά, και κυρίως από το Συνοπτικό Οδοιπορικό, το οποίο προφανώς ακολουθούσε την ανατολική πλευρά της λίμνης από τη γέφυρα του Δρίλον στη Λύχνιδο, και το οποίο δεν κάνει αναφορά σε κανένα από τα μέρη που αναφέρει ο Πολύβιος.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.328)
  • Θεωρώ ότι το Ζερβοχώρι είναι η τοποθεσία της Ηράκλεια Σιντικής για τους ακόλουθους λόγους.1)Η Ηράκλεια βρισκόταν κοντά στον Στρυμόνα, ξεχωρίζοντας από άλλες πόλεις της ίδιας ονομασίας, ως Ηράκλεια Στρυμόνος..2)Η Σιντική βρισκόταν στα δεξιά του Στρυμόνα, ενώ ο Λίβιος μας ενημερώνει ότι όταν η Μακεδονία ήταν χωρισμένη σε τέσσερις επαρχίες με την ρωμαϊκή κατάκτηση, η Σιντική ήταν συνδυασμένη με τη Βισαλτία στην πρώτη Μακεδονία, της οποίας η πρωτεύουσα ήταν η Αμφίπολις καθώς όλα τα υπόλοιπα τμήματα της χώρας ανάμεσα στον Στρυμόνα και στον Αξιό είχαν αποδοθεί στην δεύτερη Μακεδονία , της οποίας η πρωτεύουσα ήταν η Θεσσαλονίκη.3) Η θέση του Ζερβοχωρίου ταιριάζει με αυτή την οποία το Συνοπτικό Οδοιπορικό αποδίδει στην Ηράκλεια αναφορικά με τους Φιλίππους καθώς υποδηλώνεται σε δυο διαφορετικούς ρωμαϊκούς δρόμους από τη μια πόλη στην άλλη. Και οι δύο δρόμοι ήταν σε μικρή σχετικά απόσταση μεταξύ των Φιλίππων και του Ζερβοχωρίου.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.226-7)
  • Στο βορειο-δυτικό τμήμα της Παιονίας, το κύριο τμήμα υπό τους Ρωμαίους, ήταν οι Στόβιοι. Από αυτό το σημείο τέσσερις δρόμοι είναι σχεδιασμένοι στο Συνοπτικό Οδοιπορικό. Ο ένας προχωράει βόρεια προς το Σκούπι, και από εκεί βόρεια στη Ναϊσσό, μια θέση στη νοτιοανατολική πορεία από το Βιμινάκιο στο Δούναβη και στο Βυζάντιο. Ο δεύτερος βορειοανατολικά στη Σερδίκα, 100 τ.χ. νοτιοανατολικά της Ναϊσσού, στην ίδια πορεία, ο τρίτος νοτιοανατολικά στην Θεσσαλονίκη και ο τέταρτος νοτιοδυτικά στην Ηράκλεια. Ο τελευταίος σχηματίζει μια επικοινωνία με κεντρικό σημείο μέσω της Εγνατίας οδού ή την μεγάλη ρωμαϊκή οδό από την Απολλωνία στη Θεσσαλονίκη, που οδηγεί μέσα από την πόλη των Στόβιων από όλα τα μέρη στις τρεις προηγούμενες πορείες. (Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ.468-9)
  • Και ο Προκόπιος και ο Ιεροκλής σημειώνουν την Ουλπιάνα και την Παυταλία, ως ξεχωριστά μέρη, στα οποία ίσως μπορούμε να προσθέσουμε ότι ο Πτολεμαίος όπως και ο Ιεροκλής αποδίδουν την Ουλπιάνα στην Δαρδανία, που φαίνεται να μην εκτεινόταν στα ανατολικά πιο πέρα από τα Σκόπια ή Σκούπι. Ένα επιπλέον επιχείρημα εναντίον της ταυτότητας προκύπτει από τη σύγκριση με το Συνοπτικό Οδοιπορικό, με κείμενο του Τζιορνάντες που αναφέρει ότι ο Θεοδεμίρ που ήταν στη Ναϊσσό, έστειλε σώμα στρατευμάτων υπό τον γιό του Θεοδόρικο μέσω του κάστρου του Ηρακλή στην Ουλπιάνα, όπου το κάστρο του Ηρακλή είναι προφανώς το ίδιο με το ad Herculem της Τράπεζας, που βρισκόταν στο δρόμο από Ναϊσσό για Σκόπια και συνεπώς πολύ μακριά στα δυτικά από το Κιουστεντίλ. Η Ουλπιάνα ή Δεύτερη Ιουστινιάνα, συνεπώς, ήταν σε μια από τις πεδιάδες των παραπόταμων του Μοράβα, βόρεια των Σκοπίων αλλά όχι στο δρόμο από τα Σκόπια για Ναϊσσό, καθώς δεν αναφέρεται στην Τράπεζα.(Leake, τόμ. ΙΙΙ, σ. 476)
  • Η σημαντική τοποθεσία του Σκούπι στην έξοδο των όρεων της Ιλλυρίας στις πεδιάδες της Παιονίας και του Άνω Αξιού, τον καθιστούσαν πάντοτε ως την μεθοριακή πόλη της Ιλλυρίας περί της Μακεδονίας.Δεν υπάρχει απόδειξη ότι τον είχε καταλάβει ποτέ βασιλιάς της Μακεδονίας ή της Παιονίας. Υπό τους Ρωμαίους αποδόθηκε στη Δαρδανία, και την εποχή του Πτολεμαίου, και τον πέμπτο αιώνα, όταν ήταν η πρωτεύουσα της δουκικής Δαρδανίας. Η θέση ‘ad fines’που στο Συνοπτικό Οδοιπορικό βρίσκεται στο 35 M.P. πέρα από την Αναύσαρα (Βυλάζορα) στον δρόμο από το Σκούπι στους Στόβιους, φαίνεται να υποδηλώνει ότι οι Ρωμαίοι είχαν φτιάξει εκεί τα σύνορα της Δαρδανίας και της Μακεδονίας, και συνεπώς ότι είχαν αποδώσει τη Βυλαζόρα στη Δαρδανία, υποχωρώντας έτσι εν μέρει στην απαίτηση την οποία είχαν οι Δάρδανοι, στην εγκαθίδρυση της τετραρχίας της Μακεδονίας μετά την κατάκτηση του Αιμιλίου.(Leake, τόμ.ΙΙΙ, σ.477-8)