> Θέματα > Θέματα-Berard > Θεράποντες του Αλάχ (μουεζίνηδες, ιμάμηδες, δερβίσηδες κ.α)

Θεράποντες του Αλάχ (μουεζίνηδες, ιμάμηδες, δερβίσηδες κ.α)

  • Οι Έπαρχοι της Πύλης στη Μακεδονία δεν αφήνουν πίσω τους τίποτα που να θυμίζει το διάβα τους. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και με τους μουεζίνηδες, ιμάμηδες, δερβίσηδες και άλλους θεράποντες του Αλλάχ, που άλλοτε αφθονούσαν στις επαρχίες. Ο Βαγιαζήτ και ο Μουράτ θεμελίωσαν πλήθος θρησκευτικά ιδρύματα στη Μακεδονία. Επί πολλούς αιώνες μπέηδες και αγάδες αφιέρωναν σ’ αυτά μέγα μέρος από τις γαίες τους. Τον καιρό του Πουκεβίλ σε όλους τους δρόμους, από τη Θεσσαλονίκη στη Λάρισα και από τα Γιάννινα στο Μοναστήρι, υπήρχαν μοναστήρια δερβίσηδων στη σειρά. Τα τοπικά τζαμιά, τα γεφύρια, τα τζαμιά της Κωνσταντινούπολης ή της Προύσας, τα μοναστήρια των ντερβισάδων που στροβιλίζονται και ουρλιάζουν, κατέχουν σε βακούφια το ένα τέταρτο της επαρχίας. Στη διάρκεια του αιώνα τούτου τα έσοδα αυτά τα κρατικοποίησε η κυβέρνηση, τα λαφυραγώγησαν οι Αλβανοί ή τα σφετερίστηκαν οι Εβραίοι και οι Μακεδόνες. Στο μεγαλύτερο τους μέρος τροφοδότησαν την περιουσία των μπέηδων και των πασάδων. Μέχρι τις αρχές όμως του αιώνα οι ισόβιοι τιτλούχοι τους διορίζονταν από τον σεϊχουλισλάμη και επιλέγονταν από το σώμα τωνΟυλεμάδων. Στρατολογούνταν ανάμεσα στους αυθεντικούς Τούρκους της Κωνσταντινούπολης, της Προύσας ή και του Ικονίου, της πόλης των δερβίσηδων. Τα λίγα βακούφια που επιβιώνουν ως σήμερα, εξακολουθούν να φέρνουν στη Μακεδονία, κυρίως στη νότια, ένα ολόκληρο ιερατικό προσωπικό, με γυναίκες, παιδιά, πλήρεις οικογένειες. Και τούτο είναι ένα καινούργιο συμπλήρωμα που αναπληρώνει τις καθημερινές απώλειες του γηγενούς τουρκισμού.
    (Berard, σ. 204-205)